THPT LÊ THÁNH TÔN

PHẦN GHI CHÚ CỦA HỌC SINH

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

PHẦN GHI CHÚ CỦA HỌC SINH

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

Bài 1. VIỆT NAM TRÊN ĐƯỜNG ĐỔI MỚI VÀ HỘI NHẬP

I. Công cuộc Đổi mới là một cuộc cải cách toàn diện về KT-XH.

1. Bối cảnh

+ Điểm cực Bắc: 23023’ B xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang

+ Điểm cực Nam: 80 34’B xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau

+ Điểm cực Tây: 102009’Đ xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

+ Điểm cực Đông: 109024’Đ xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh tỉnh Khánh Hòa

2. Phạm vi lãnh thổ

Lãnh thổ nước ta là 1 thể thống nhất và toàn vẹn gồm: vùng đất, vùng trời và vùng biển.

a. Vùng đất

b.Vùng biển

+ Vùng nội thủy: là vùng nước tiếp giáp đất liền, phía trong đường cơ sở

+ Lãnh hải: rộng 12 hải lí, là vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển, ranh giới lãnh hải là biên giới quốc gia trên biển.

+ Vùng tiếp giáp lãnh hải: rộng 12 hải lí (đảm bảo thực hiện chủ quyền các nước ven biển)

+ Vùng đặc quyền về kinh tế: là vùng tiếp liền với lãnh hải và hợp với lãnh hải thành 1 vùng biển rộng 200 hải lí tính từ đường cơ sở

+ Thềm lục địa: sâu 200 m, là phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển. Nhà nước ta có quyền hoàn toàn về thăm dò, khai thác, bảo vệ, quản lí tài nguyên thiên nhiên ở thềm lục địa.

à Vậy vùng biển VN có tổng diện tích hơn 1 triệu km2 ở biển Đông.

c. Vùng trời: là khoảng không gian bao trùm lên trên lãnh thổ VN.

3. Ý nghĩa của vị trí địa lí VN

ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TỰ NHIÊN VIỆT NAM

Bài 6. ĐẤT NƯỚC NHIỀU ĐỒI NÚI

1. Đặc điểm chung của địa hình VN.

a. Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp.

=> Nhờ có biển Đông, khí hậu nước ta mang nhiều đặc tính của khí hậu hải dương, điều hòa hơn.

b. Địa hình và các hệ sinh thái vùng ven biển.

c.Tài nguyên thiên nhiên vùng biển

­à Đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế ở nước ta.

d. Thiên tai

Bài 9. THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa

a. Tính chất nhiệt đới

4. Các miền địa lí tự nhiên

Miền

Miền Bắc và

Đông Bắc Bắc Bộ

Miền Tây Bắc và

Bắc Trung Bộ

Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ

Phạm vi

tả ngạn sông Hồng và rìa phía Tây, Tây nam ĐBSH

từ hữu ngạn sông Hồng đến dãy Bạch Mã

từ dãy Bạch mã vào Nam

Địa hình

- Đồi núi thấp và ĐB châu thổ sông Hồng

- Hướng núi: vòng cung

-Hướng nghiêng TB-ĐN

-Địa hình bờ biển đa dạng

-Vùng núi cao nhất nước

Núi xen các thung lũng, các ĐB hẹp

-Hướng núi TB-ĐN

-ven biển nhiều bãi tắm đẹp...

Cấu trúc địa chất, địa hình phức tạp

Khí hậu

nhiệt đới ẩm gió mùa, có mùa đông lạnh. Thời tiết có nhiều biến động.

Gió mùa Đông bắc suy yếu, biến tính, thời gian lạnh ngắn (2 tháng). MHạ có gió Lào ở Bắc Trung Bộ, mưa vào Thu đông

Khí hậu cận xích đạo gió mùa, có 2 mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô

Sông ngòi

Sông ngòi dày đặc hướng TB-ĐN và hướng vòng cung

Sông ngòi hướng TB-ĐN. Sông có độ dốc lớn, nhiều tiềm năng thủy điện

Nam Trung Bộ sông ngắn, dốc.

Nam Bộ có hệ thống sông lớn Đồng Nai và sông Cửu Long

Đất

- Đất Feralít tập trung ở đồi núi - Đất phù sa tập trung ở ĐB

Chủ yếu là đất feralit

đất badan, xám, phù sa, đất nhiễm phèn, mặn…

Khoáng sản

Giàu KS: than, đá vôi...

Sắt, titan, apatit...

Trữ lượng dầu khí lớn và bôxit

SV

SV thuộc đai cao cận nhiệt đới, thực vật phương Bắc.

Có đủ các đai cao ( SV ôn đới, cận nhiệt đới và nhiệt đới)

SV: phát triển rừng cây họ dầu, rừng ngập mặn ven biển, ĐV đa dạng

Bài 14. SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN

1.Sử dụng và bảo vệ tài nguyên sinh vật

a. Tài nguyên rừng.

Bài 15. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG VÀ PHÒNG CHỐNG THIÊN TAI

I. Bảo vệ môi rường.

Thiên tai

Thời gian xảy ra

Hậu quả

Giải pháp

Bão

tháng VI đến tháng XI

+ Kéo theo mưa to dẫn đến lũ lụt trên diện rộng

+ Trên biển bão gây sóng to 9 - 10 m làm lật úp tàu thuyền.

+ Gió bão làm mực nước biển dâng cao gây ngập mặn vùng ven biển

+ Bão tàn phá nhà cửa, mùa màn, con người, đường xá…. Nhất là các vùng ven biển

Dự báo thời tiết, thông báo cho tàu thuyền, dân cư sơ tán.

Chống lũ lụt, chống xói mòn ở miền núi, XD đê kiên cố ven biển, trồng rừng ven biển nhằm giảm tốc độ của gió bão

Hạn hán

Miền Bắc mùa khô kéo dài 3 -> 4 tháng, 6-> 7 tháng ở NTB, 4-> 5 tháng ở Nam Bộ và Tây Nguyên

gây thiệt hại cho hàng vạn ha cây trồng và hàng nghìn ha rừng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và đời sống nhân dân

chống khô hạn lâu dài bằng cách xd các công trình thủy lợi hợp lí, giáo dục người dân có ý thức bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng

Ngập lụt

vụ hè thu ở 2 ĐB lớn nước ta, vào tháng IX - X ở ĐB ven biển miền Trung

ảnh hưởng vụ hè Thu ở ĐB, ngập lụt ở hạ lưu các sông, môi trường ô nhiễm

Đắp đê, đào kênh, di tản nhân dâ, xây dựng các khu dân cư xa vùng lũ

Lũ quét

Tháng 6-> 10 vùng núi ở miền Bắc, tháng 10 -> 12 DHMT

Sạt sở đất, vùi lấp cánh đồng, ruộng vườn

cần huy hoạch các điểm dân cư,qlí, sử dụng đất hợp lí, làm thủy lợi, trồng rừmg.

Thiên tai khác

Động đất: Tây Bắc, Đông Bắc xảy ra nhiều nhất. Gió lốc, mưa đá, sương muối, giá lạnh

Các thiên tai này khó phòng tránh.

CHUYÊN ĐỀ: DÂN CƯ

Bài 16. ĐẶC ĐIỂM DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ NƯỚC TA

I. Dân đông, có nhiều thành phần dân tộc

IV. Chiến lược phát triển dân số hợp lí và sử dụng có hiệu quả nguồn lao động của nước ta.

Bài 17. LAO ĐỘNG VÀ VIỆC LÀM

1. Nguồn lao động

2. Cơ cấu lao động

a. Cơ cấu lao động theo các ngành kinh tế:

Do cuộc cách mạng KHKT và quá trình đổi mới làm cơ cấu lao động nước ta có sự chuyển dịch lao động từ ngành nông lâm ngư nghiệp sang công nghiệp xây dựng, dịch vụ nhưng còn chậm.

+ Cơ cấu lao động ở KVI giảm, chiếm 57,3% lđ cả nước (2005)

+ Cơ cấu lao động KV II tăng, chiếm 18,2 % lđ cả nước

+ Cơ cấu lao động KV III tăng, chiếm 24,5 % lđ cả nước

b.Cơ cấu lao động theo thành phần kinh tế.

3.Vấn đề việc làm và hướng giải quyết việc làm

Vấn đề việc làm là vấn đề kt-xh lớn của nước ta, trình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm vẫn còn gay gắt:

+ Thất nghiệp là 2,1 % (2005), thành thị thất nghiệp nhiều hơn nông thôn

+ Thiếu việc làm là 8,1 %, thành thị ít hơn nông thôn

Bài 18. ĐÔ THỊ HÓA

Đô thị bao gồm thành phố, thị xã, thị trấn

1. Đặc điểm

a. Quá trình đô thị hóa ở nước ta diễn ra chậm chạp, trình độ đô thị hóa thấp.

4. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kt-xh.

a. Ảnh hưởng tích cực:

CHUYÊN ĐỀ. ĐỊA LÍ KINH TẾ

Bài 20. CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

1. Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế

- Cơ cấu ngành kinh tế nước ta đang chuyển dịch theo hướng tích cực:

+ Giảm tỉ trọng KV I:

+ Tăng tỉ trọng KV II:

+ KV III chiếm tỉ trọng cao nhưng cưa ổn định

ð Phù hợp với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nhưng tốc độ chuyển dịch còn chậm.

- Sự chuyển dịch trong nội bộ ngành.

+ KV I.

+ KV II

+ KV III. Có những bước tăng trưởng ở lĩnh vực kết cấu hạ tầng, đô thị, viễn thông, …

ð Các ngành kinh tế nước ta đang phát triển cân đối, toàn diện hơn, hiện đại hơn, phù hợp hơn với xu thế hòa nhập kinh tế thế giới.

2. Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế.

+ Thành phần kinh tế nhà nước giảm tỉ trọng nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền kt

+ Thành phần kinh tế ngoài nhà nước giảm tỉ trọng, trong đó kinh tế tư nhân tăng tỉ trọng

+ Thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng tỉ trọng nhanh

Nguyên nhân: VN gia nhập WTO, chính sách của nhà nước (mời gọi đầu tư trong và ngoài nước),.....

3. Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế

Do phát huy thế mạnh của từng vùng à sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân hóa sx giữa các vùng trong nước:

+ Nông nghiệp: hình thành vùng chuyên canh cây trồng: cây lúa (ĐBSCL, ĐBSH), cây công nghiệp (ĐNB, TN ).

+ Công nghiệp: hình thành các khu CN, khu chế xuất

+ Hình thành 3 vùng kt trọng điểm:

* Vùng kt trọng điểm phía Bắc:

* Vùng kt trọng điểm miền trung

* Vùng kt trọng điểm phía Nam

Bài 21. ĐẶC ĐIỂM NỀN NÔNG NGHIỆP NƯỚC TA.

1. Nền nông nghiệp nhiệt đới.

a. ĐKTN và TNTN cho phép nước ta phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới.

+ Tính chất bấp bênh của nông nghiệp do khí hậu.

+ Nhiều thiên tai, sâu bệnh, dịch bệnh

b. Nước ta đang khai thác ngày càng có hiệu quả nền nông nghiệp nhiệt đới.

2. Phát triển nền nông nghiệp hiện đại sản xuất hàng hóa góp phần nâng cao hiệu quả của nông nghiệp nhiệt đới

Nền nông nghiệp cổ truyền

Nền nông nghiệp hàng hóa

- Sản xuất nhỏ, công cụ thủ công, sử dụng nhiều sức người

- Năng suất lao động thấp

- Sản xuất tự cấp ,tự túc ,đa canh là chính

- Người sản xuất quan tâm nhiều đến sản lượng

- Phân bố phổ biến ở nhiều vùng nông nghiệp khó khăn, xa đường giao thông, xa thị trường tiêu thụ

- Sản xuất quy mô lớn, sử dụng nhiều máy móc.

- Năng suất lao động cao

- Sản xuất hàng hóa, chuyên môn hóa. Liên kết nông -công nghiệp.

- Người sx quan tâm nhiều đến lợi nhuận.

- Phân bố: phát triển ở những vùng có điều kiện thuận lợi xs quy mô lớn, gần thị trương

Bài 22: VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP

I. Ngành trồng trọt

- Tỉ trọng ngành trồng trọt cao, có xu hướng giảm, chiếm 78,2 % (2000) giảm còn 73,9% ( 2007) giá trị sx nông nghiệp

- Các cây trồng chủ yếu: cây lương thực, cây công nghiệp, rau đậu, cây ăn quả…

- Cơ cấu giá trị sx ngành trồng trọt đang có sự chuyển dịch theo hướng tích cực:

+ Cơ cấu giá trị cây công nghiệp và cây rau đậu có xu hướng tăng nhanh

+ Cơ cấu giá trị cây lương thực có xu hướng giảm.

1. Sản xuất lương thực

1.1. Vai trò quan trọng

- Bảo đảm lương thực cho hơn 90 triệu dân

- Cung cấp thức ăn cho chăn nuôi

- Tạo nguồn hàng xuất khẩu

- Đảm bảo an ninh lương thực còn là cơ sở để đa dạng hóa sản xuất nông nghiệp.

1.2. ĐK thuận lợi: đất, nước, khí hậu, lao động, kinh nghiệm sx….

1.3. Khó khăn: thiên tai, sâu bệnh phát triển.

1.4.Tình hình sx lương thực:

Các cây lương thực: lúa gạo, ngô, khoai, sắn, trong đó cây lúa là cây lương thực quan trọng nhất:

2. Sản xuất cây CN

2.1.ĐK thuận lợi

- Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, phân hóa đa dạng.

- Nhiều loại đất thích hợp: đất feralit, đất xám …, có thể phát triển các vùng cây công nghiệp tập trung.

- Lao động dồi dào

- CN chế biến sản phẩm cây công nghiệp phát triển …

2.2.Khó khăn:

- Thị trườngthế giới có nhiều biến động về sản phẩm cây công nghiệp

- Sản phẩm cây công nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường khó tính

2.3.Tình hình sản xuất.

- Chủ yếu là cây công nghiệp nhiệt đới, ngoài ra còn có cây công nghiệp cận nhiệt.

- Diện tích cây công nghiệp: 2,5 triệu ha (2005) trong đó cây công nghiệp lâu năm là 1,6 triệu ha.

- Cây công nghiệp chủ yếu:

+ Cây công nghiệp lâu năm: cà phê, cao su, tiêu, điều, dừa, chè.

+ Cây hàng năm: mía, đậu tương, bông, lạc, thuốc lá, đay, cói, dâu tằm….

- Xuất khẩu đứng vị trí hàng đầu thế giới: cà phê, tiêu ,điều.

2.4. Phân bố.

STT

Cây công nghiệp

Vùng trồng nhiều nhất

Tỉnh trồng nhiều nhất

1

Cà phê

Tây Nguyên

Đak Lak

2

Tiêu

Tây Nguyên

Bình Phước

3

Cao su

ĐNB

Bình Phước

4

Điều

ĐNB

Bỉnh Phước

5

Chè

TDMNBB

Lâm Đồng

6

Dừa

ĐBSCL

Bến Tre

7

Mía

ĐBSCL

8

Lạc

ĐB Thanh- Nghệ-Tĩnh

9

Đậu tương

TDMNBB

10

Đay

ĐBSH

Ninh Bình

3. Sản xuất cây ăn quả

- Chủ yếu : chuối ,cam, xoài, nhãn, vải, chôm chôm, dứa…

- Phân bố chủ yếu: ĐBSCL, ĐNB, Bắc Giang.

II. Ngành chăn nuôi

1. Chăn nuôi lợn và gia cầm

Bài 24. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NGÀNH THỦY SẢN, LÂM NGHIỆP

I. Ngành thủy sản

1. Những điều kiện thuận lợi và khó khăn để phát triển ngành thủy sản.

a. Thuận lợi.

* Điều kiện tự nhiên

- Bờ biển dài 3260km từ Móng Cái đến Hà Tiên, vùng biển rộng lớn 1 triệu km2

- Nguồn thủy hải sản khá phong phú với trữ lượng 3,9- 4 triệu tấn. Có hơn 2000 loài cá, hơn 100 loài tôm, vài chục loài mực, 600 loài rong biển, và nhiều đặc sản như: hải sâm, bào ngư, sò điệp…

- Có 4 ngư trường lớn: Cà Mau- Kiên Giang, Ninh Thuận- Bình Thuận- Bà Rịa Vũng Tàu, Hải Phòng- Quảng Ninh, Quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa.

- Dọc bờ biển có nhiều bãi triều, đầm phá, các cánh rừng ngập mặn thuận lợi nuôi thủy sản.

- Nhiều vũng vịnh, đảo, quần đảo.

- Nhiều ao, hồ, sông ,suối, kênh rạch, ô trũng thuận lợi đánh bắt và nuôi thủy sản nước ngọt

* Điều kiện KT-XH

- Ngư dân có nhiều kinh nghiệm trong đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

- Phương tiện đánh bắt ngày càng hiện đại

- Nhu cầu thị trường trong và ngoài nước tăng

- Chính sách đổi mới của nhà nước.

b. Khó khăn

- Có 9-10 cơn bão ở biển Đông/ năm

- Năng suất lao động còn thấp

- Các cảng cá chưa đáp ứng nhu cầu

- Phương tiện đánh bắt còn chậm đổi mới

- Công nghiệp chế biến thủy sản còn hạn chế

- Một số vùng biển bị ô nhiễm ảnh hưởng đến thủy sản

2. Sự phát triển và phân bố ngành thủy sản

- Tổng sản lượng thủy sản tăng từ 2250,5 nghìn tấn (2000)-> 4197,8 nghìn tấn (2007) trong đó:

+ Sản lượng khai thác thủy sản tăng từ 1660,9 nghìn tấn (2000) -> 2074,5 nghìn tấn (2007). Phát triển mạnh DHNTB, ĐBSCL, dẫn đầu là Kiên Giang, BRVT, Bình Thuận, Cà Mau….

+ Sản lượng nuôi trồng thủy sản tăng từ 589,6 nghìn tấn (2000) -> 2123,3 nghìn tấn (2007)tôm là vật nuôi quan trọng, kĩ thuật nuôi cải tiến, phát triển mạnh ở ĐBSCL. Nuôi cá cũng phát triển ở ĐBSCL, ĐBSH. ĐBSCL là vùng nuôi cá, tôm lớn nhất nước

II. Lâm nghiệp

1. Lâm nghiệp nước ta có vai trò quan trọng về mặt kinh tế và sinh thái.

Bài 25. TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP

1. Các vùng nông nghiệp ở nứơc ta

Có 7 vùng nông nghiệp

Vùng

ĐK sinh thái

ĐK KT-XH

Trình độ thâm canh

Chuyên môn hóa

TDMNBB

-Núi, cao nguyên, đồi thấp

-Đất feralit, phù sa cổ

-KH Cận nhiệt đới, ôn đới trên núi, có mùa đông lạnh

-Mật độ ds thấp

-Có kinh nghiệm làm lâm nghiệp, cây CN

-Cơ sở chế biến, GTVT tương đối thuận lợi

Nhiều khó khăn

-Trình độ thâm canh thấp

-Quảng canh

-chè

-Hồi

-Đậu tương

-Cây ăn quả

Cây dược liệu

-Trâu, bò

ĐBSH

-ĐB châu thổ, nhiều ô trũng

-Đất phù sa

-Có mùa đông lạnh

-Mật độ ds cao nhất

-Có kinh nghiệm thâm canh lúa

-Nhiều đô thị

-Đô thị hóa, công nghiệp hóa đẩy mạnh

-Trình độ thâm canh cao

-Đầu tư theo chiều sâu

-Áp dụng giống mới, công nghệ cao

-Lúa cao sản, chất lượng

-Rau, ăn quả

-Đay, cói

-Lợn, bò sữa, gia cầm, thủy sản

BTB

-ĐB hẹp, đồi núi

-Đất phù sa, feralit

-Nhiều thiên tai

-Đô thị vừa, nhỏ

- CN chế biến vừa, nhỏ

-Trình độ thâm canh thấp, dùng nhiều lao động

-lạc, mía, thuốc lá

-cao su, cà phê, trâu, bò thủy sản

DHNTB

ĐB hẹp, màu mỡ

Nhiều vụng biển

Khô hạn

-Đô thị ven biển nhiều

-GTVT thuận lợi

-Trình độ thâm canh cao

Nhiều lao động

-mía, thuốc lá, dừa, lúa, bò, lợn,thủy sản

TN

Cao nguyên badan

KH cận xích đạo, thiếu nước mùa khô

Nhiều dân tộc

Nông nghiệp cổ truyền phổ biến

-Nhiều nông trường

-CN chế biến hạn chế

-GTVT thuận lợi

-Quảng canh là chính

-cà phê, cao su, chè, tiêu, bò

ĐNB

-ĐH bán bình nguyên

-Đất badan, đất xám

-Thiếu nước mùa khô

-Có các TP lớn

-Nhiều cn chế biến

-GTVT thuận lợi

-Trình độ thâm canh cao

- Sx hàng hóa

- Nhiều vật tư nông nghiệp

Cao su, cà phê, điều, mía... bò sữa, thủy sàn

ĐBSCL

-Đất phù sa, phèn, mặn

-vịnh biển nông, ngư trường lớn

- Nhiều rừng ngập mặn

-Kề bên ĐNB

-GTVT thuận lợi

-Đô thị vừa, lớn

-CN chế biến phát triển

-Trình độ thâm canh cao

Sx hàng hóa

-sử dụng nhiều máy móc, vật tư

-lúa chất lượng

-mía, cây ăn quả, thủy sản, gia cầm

2. Những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta.

a. Tổ chức lãnh thổ NN của nước ta trong những năm qua thay đổi theo 2 hướng chính.

Bài 26. CƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP

1. Cơ cấu công nghiệp theo ngành

1.1. Cơ cấu ngành CN nước ta tương đối đa dạng gồm:

+ CN khai thác: 4 ngành

+ CN chế biến: 23 ngành

+ CN sản xuất, phân phối điện, khí, nước: 2 ngành.

Trong đó có 7 ngành CN trọng điểm

1.2.Cơ cấu ngành CN nước ta đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng tích cực

- Tăng tỉ trọng công nghiệp chế biến

- Giảm tỉ trọng công nghiệp khai thác và sx, phân phối khí, điện nước

1.3.Cơ cấu ngành CN phát triển theo hướng

- Xây dựng cơ cấu công nghiệp tương đối linh hoạt hơn phù hợp với điều kiện đất nước và tình hình thế giới

- Đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến nông lâm thủy sản, sx hàng tiêu dùng, khai thác dầu khí, điện lực.

- Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới trang thiết bị, công nghệ nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành.

2. Cơ cấu CN theo lãnh thổ

2.1. Hoạt động công nghiệp tập trung chủ yếu ở 1 số khu vực

- ĐBSH và vùng phụ cận có mức độ tập trung công nghiệp cao nhất nước, từ Hà Nội hoạt động công nghiệp tỏa theo 6 hướng với chuyên môn hóa khác nhau:

+ Hà Nội - Hải Phòng-Hạ Long- Cẩm Phả(than, cơ khí)

+ Hà Nội - Đáp Cầu- Bắc Giang (phân hóa học, vlxd)

+ Hà Nội - Đông Anh- Thái Nguyên (cơ khí)

+ Hà Nội - Việt Trì -Lâm Thao (giấy, hóa chất)

+ Hà Nội - Hòa Bình- Sơn La (thủy điện)

+ Hà Nội - Nam Định- Ninh Bình- Thanh Hóa (dệt…)

- Ở Nam Bộ hình thành nhiều TTCN lớn: HCM, Biên Hòa, Vũng Tàu, Thủ Dầu Một

- Dọc DHMT có các TTCN: Đà Nẵng, Vinh, Quy Nhơn, Nha Trang…

- Các vùng khác hoạt động công nghiệp còn hạn chế

2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân hóa lãnh thổ công nghiệp: TNTN, lao động, trình độ, thị trường, kết cấu hạ tầng, vị trí thuận lợi….

ĐNB là vùng dẫn đầu cả nước, chiếm hơn ½ giá trị sản xuất công nghiệp cả nước.

3. Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế

- Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế gồm: khu vực nhà nước, khu vực ngoài nhà nước, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

- Giảm dần tỉ trọng khu vực nhà nước

- Tăng tỉ trọng khu vực ngoài nhà nước, đặc biệt là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.

Bài 27. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN MỘT SỐ NGÀNH CÔNG NGHIỆP TRỌNG ĐIỂM

1. CN năng lượng

CN năng lượng:

- Khai thác: than, dầu khí, các loại khác( kim loại phóng xạ).

- SX điện: thủy điện, nhiệt điện, các loại khác (gió, MT..)

a. CN khai thác nguyên, nhiên liệu

* CN khai thác than.

- Than antraxit tập trung ở Quảng Ninh, trữ lượng 3 tỉ tấn

- Than nâu ở ĐBSH, trữ lượng hàng chục tỉ tấn

- Than bùn tập trung chủ yếu vùng ĐBSCL, ở rừng U Minh

- Sản lượng khai thác than tăng, đạt 11,6 triệu tấn (2000) -> 42,5 triệu tấn (2007)

* CN khai thác dầu khí

- Dầu khí tập trung ở ngoài thềm lục địa với trữ lượng vài tỉ tấn dầu và vài trăm tỉ m3 khí. Hai bể trầm tích có trữ lượng lớn là bể Cửu long, bể Nam Côn Sơn

- Các mỏ khí lớn : Lan Tây, Lan Đỏ.

- Các mỏ dầu lớn: Hồng Ngọc, Rạng Đông, Bạch Hổ, Đại Hùng

- Sản lượng khai thác dầu giảm nhẹ từ 16,3 triệu tấn (2000) -> 15,9 triệu tấn (2007)

- Nhà máy lọc dầu đầu tiên Dung Quất (Quãng Ngãi), công suất 6,5 triệu tấn/năm

- Khí tự nhiên khai thác cung cấp nhiên liệu cho nhà máy nhiệt điện Phú Mỹ và Cà Mau, làm nguyên liệu sx phân đạm.

b. Công nghiệp điện lực

* Nước ta có nhiều thuận lợi phát triển cn điện lực: nhiên liệu từ than, khí, thủy năng dồi dào, sức gió, năng lượng mặt trới,….

- Sản lượng điện tăng đạt 26,7 kwh (2000) -> 64,1 tỉ kWh (2007)

- Hiện nay sx điện từ than, khí chiếm ưu thế (70% sản lượng)

- Mạng lưới tải điện lớn nhất là đường dây siêu cao áp 500 KV từ Hòa Bình đến Phú Lâm

- Có tiềm năng thủy điện lớn, tập trung ở hệ thống sông Hồng và hệ thống sông Đồng Nai.

- Các nhà máy thủy điện lớn:

+ Hòa Bình: 1920 MW( S.Đà )

+ Yali: 720 MW (Xê Xan)

+ Trị An: 400 MW (S. ĐN )…

- Các nhà máy nhiệt điện lớn:

+ Miền Bắc nhà máy nhiệt điện chủ yếu từ than, miền trung và miền nam từ đầu, khí

+ Nhà máy nhiệt điện công suất > 1000MV

2. Công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm

a. Cơ cấu .

- Chế biến sp ngành trồng trọt: xay xát, đường mía, chế biến chè, cà phê, bia…

- Chế biến sp chăn nuôi: sữa và các sản phẩm của sữa, thịt và các sp từ thịt

- Chế biến thủy hải sản: nước mắm, muối, tôm, cá…

b. Phân bố CN chế biến

- Xay xát : HN, HCM, ĐBSH, ĐBSCL

- Đường mía: ĐBSCL, ĐNB,BTB…

- Chè: TDMNBB, TN

- Cà Phê: TN, ĐNB

- Rượu bia, nước ngọt: đô thị lớn

- Thịt: HN, HCM

- Sữa: đô thị lớn và nơi phát triển chăn nuôi.

- Nước mắm: Cát Hải, Phan Thiết

- Tôm ,cá : ĐBSCL

* Công nghiệp chế biến LTTP chiếm 23,7 % giá trị sx CN

Bài 28. VẤN ĐỀ TỔ CHỨC LÃNH THỔ CÔNG NGHIỆP

1. Khái niệm

TCLTCN là sự sắp xếp, phối hợp giữa các quá trình và cơ sở sx CN trên một lãnh thổ nhất định để sử dụng hợp lí các nguồn lực sẵn có nhằm đạt hiệu quả cao về kinh tế, xã hội, môi trường.

2. Các hình thức chủ yếu về tổ chức lãnh thổ CN

a. Điểm CN

- Điểm dân cư với 1-2 xí nghiệp đơn lẻ

- Phân bố gần nguồn nguyên nhiên liệu hay trung tâm tiêu thụ

- Các xí nghiệp không có mối liên hệ sản xuất

- Nước ta có nhiều điểm công nghiệp đơn lẻ, hình thành ở miền núi Tây bắc, Tây Nguyên.

b. Khu CN

- Có ranh giới rõ ràng

- Quy mô từ một đến vài trăm ha

- Không có dân cư sinh sống

- Tập trung nhiều xí nghiệp công nghiệp, sản xuất vừa tiêu thụ trong nước vừa xuất khẩu.

- Có các dịch vụ hổ trợ

- Các xí nghiệp trong KCN có mối liên hệ với nhau.

- Ngoài CKN còn có KCX, khu công nghệ cao.

- Có 150 KCN , KCX, KCN cao

- Các KCN phân bố không đều, tập trung nhiều nhất là ĐNB , ĐBSH, DHMT. Các vùng khác còn hạn chế

c.Trung tâm CN

- Tập trung XN, KCN gắn liền với đô thị vừa và lớn

- Nhiều ngành công nghiệp

- Có xí nghiệp hạt nhân và nòng cốt, có ngành chuyên môn hóa

- Các xí nghiệp có mối quan hệ chặt chẽ với nhau

- Có nhiều trung tâm công nghiệp được hình thành: ttcn lớn, trung bình, nhỏ.

- Các TTCN lớn của nước ta: TP HCM, HN, HP, Biên Hòa, ….

d. Vùng CN

- Khoảng không gian rộng lớn

- Nhiều điểm công nghiệp, KCN, TTCN, có mối liên hệ với nhau về mặt sản xuất

- Có vị trí thuận lợi, cùng sử dụng chung hệ thống năng lượng, GTVT.

- Có 1 vài ngành chủ yếu tạo hướng chuyên môn hóa.

* Quy hoạch 6 vùng CN:

+ Vùng 1. TDMNBB( trừ QNinh)

+ Vùng 2. ĐBSH, QNinh, Thanh Hóa, nghệ An, Hà Tĩnh

+ Vùng 3. Từ Quảng Bình đến Ninh Thuận.

+ Vùng 4. Tây Nguyên (trừ Lâm Đồng)

+ Vùng 5. ĐNB, Bình Thuận, Lâm Đồng

+ Vùng 6. ĐBSCL

Bài 30. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN NGÀNH GTVT, TTLL

I. Giao thông vận tải

Loaị

Đặc điểm

Các tuyến đường chính

Đường ô tô

- Mạng lưới đường oto phủ kín các vùng.

- Phương tiện vận tải tăng nhanh, chất lượng tốt hơn

- Khối lượng vận chuyển, và khối lượng luân chuyển đều tăng

- Mạng lưới, chất lượng đường o tô còn yếu so với khu vực và thế giới

- Quốc lộ 1 chạy từ cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đến Năm Căn (Cà Mau) dài 2300 Km

- Đường HCM: nối từ Pác Bó ( Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau), dài 3183 km, đi qua 28 tỉnh thành.

- Các tuyến xuyên Á: A 1, A 13 ,A 15,A 17

VD. tuyến Asean 1 từ Ấn Độ-Mianma- Thái Lan-Campuchi- cửa khẩu Mộc Bài-HCM-HN-Hải Phòng

Đường sắt

-Tổng chiều dài: 3143 Km

- Chất lượng phục vụ ngày càng nâng cao

- Khối lượng vận chuyển, luân chuyển tăng

- Đường sắt Thống Nhất dài 1726 km từ HN- HCM

- Tuyến khác : HN-Hải Phòng, HN-Lào Cai,...

- Các tuyến đường sắt xuyên Á được nâng cấp, xây dựng nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Đường sông

- GT đường sông khoảng 11000 km

- Phương tiện đa dạng, 30 cảng chính

- Khối lượng vận chuyển, luân chuyển tăng

- Hệ thống s. Hồng- S. Thái Bình

- Hệ thống s. Mê Kong- Đồng Nai

- Một số sông miền trung

Đường biển

- Có dường bờ biển dài, nhiều vịnh sâu, kín gió thuận lợi xây cảng quốc tế

- Có 73 cảng lớn nhỏ

- Các cảng quốc tế:

- Tuyến trong nước: Hải Phòng - HCM

- Tuyến đường biển quốc tế:

Đường hàng không

- Ngành hàng không là ngành giao thông non trẻ nhưng phát triển nhanh

- Có 19 sân bay ,trong đó có 6 sân bay quốc tế

- Hệ thống sân bay đang hiện đại hóa

- Các sân bay quốc tế: Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Cát Bi( Hải Phòng), Đà Nẵng, Phú Bài (Huế), Cam Ranh( Khánh Hòa)

- Tuyến nội địa: khai thác trên 3 đầu mối: HN, Đà Nẵng, HCM.

- Tuyến quốc tế:

Đường ống

Phát triển cùng với sự phát triển ngành dầu khí

-Tuyến dẫn xăng dầu B 12 ( Bãi Cháy- Hạ Long )…

- Quốc lộ 1 chạy từ cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn) đến Năm Căn (Cà Mau) dài 2300 Km

+ Là tuyến đương xương sống của đường bộ nước ta.

+ Nối các vùng kinh tế, trừ vùng Tây Nguyên.

+ Nối hầu hết các trung tâm kinh tế lớn nước ta.

+ Thúc đẩy kinh tế - xã hội các vùng phát triển….

- Đường HCM: nối từ Pác Bó ( Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau), dài 3183 km, đi qua 28 tỉnh thành thúc đẩy kt-xh các tỉnh phía Tây phát triển. Còn có ý nghĩa bão vệ an ninh quốc phòng vùng biên giới

II. Ngành thông tin liên lạc

1. Bưu chính

- Đặc điểm: là ngành chủ yếu mang tính phục vụ, mạng lưới phân bố rộng khắp

- Kĩ thuật còn lạc hậu,chưa đáp ứng với sự phát triển của đất nước và đời sống nhân dân.

- Xu hướng: Bưu chính sẽ triển khai các hoạt động mang tính kinh doanh, áp dụng tiến bộ KHKH

2. Viễn thông

- Viễn thông xuất phát từ điểm rất thấp nhưng gần đây phát triển với tốc độ nhanh

- Ngành VT đã xác định đúng hướng, đón đầu các thành tựu kĩ thuật hiện đại của thế giới

- Tốc độ phát tiển viễn thông, Internet cao nhất khu vực

- DV viễn thông đa dạng và phong phú

- Năm 2005 có 19 máy đt/ 100 dân và không ngừng phát triển .

- Mạng lưới điện thoại: tăng với tốc độ nhanh

- Mạng phi thoại: mạng Fax, mạng truyền trang báo

- Mạng truyền dẫn: Mạng truyền dẫn viba, cáp quan, mạng Internet

Bài 31. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI, DU LỊCH

I. Thương mại

1. Nội thương

- Giá trị ngành nội thương tăng.

- Nội thương thu hút sự tham gia của nhiều thành phần kinh tế: kv ngoài nhà nước chiếm 83,3 5% (2005)

- Phân bố: ĐNB, ĐBSCL, ĐBSH, thấp nhất là Tây Bắc

- Trung tâm buôn bán lớn nhất: HCM

2. Ngoại thương

- Thị trường buôn bán mở rộng theo hướng đa dạng hóa, đa phương hóa.

- VN là thành viên của WTO

- Tổng giá trị xuất nhập khẩu tăng liên tục đáp ứng nhu cầu sản xuất và nâng cao đời sống người dân.

a. Xuất khẩu

- Giá trị xuất khẩu tăng liên tục

- Cơ cấu hàng xuất khẩu chủ yếu: .........................................................................

................................................................................................................................

- Thị trường xuất khẩu: Hoa Kì , Nhật Bản, Trung Quốc, …

b.Nhập khẩu

- Giá trị nhập khẩu tăng:

- Cơ cấu hàng nhập khẩu chủ yếu: .......................................................................

...............................................................................................................................

- Thị trường nhập khẩu : Châu Á- Thái Bình Dương, Châu Âu…

* Tồn tại.

- VN vẫn là nước nhập siêu

- Khả năng cạnh tranh hàng hóa còn hạn chế

- Giá trị hàng xuất thấp còn giá trị hàng nhập khẩu cao.

II. Du lịch

1. Tài nguyên du lịch

- TN tự nhiên:

+ Địa hình: bãi biển, di sản thiên nhiên, hang động

+ Khí hậu: đa dạng, phân hóa

+ Nước: sông, hồ, nước khoáng, nước nóng

+ SV: vườn quốc gia, động, thực vật.

- TN nhân văn: Di tích, lễ hội, làng nghề, ẩm thực, văn nghệ dân gian….

*Các di sản được UNETCO công nhận ở VN

+ Di sản thiên nhiên : Hạ Long (1994), Phong Nha- Kẻ Bàng( 2004)

+ Di sản văn hóa vật thể : Cố đô Huế (1993), Phố cổ hội An , di tích Mỹ Sơn Quãng Nam- (1999), Hoàng Thành Thăng Long (2010),Thành Nhà Hồ (2011)

+ Di sản văn hóa phi vật thể : Nhã nhạc cung đình Huế(2003), không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên (2005), Quan họ Bắc Ninh ( 2009), Ca trù (2009), Hội Gióng (2010),Hát Xoan - Phú Thọ (2011), tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương (2012), Dờn ca tài tử Nam Bộ (2013)

+ Di sản tư liệu thế giới : Bia tiến sĩ văn Miếu Quốc Tử Giám- Hà Nội( 2010), Mộc bản kinh phật chùa Vĩnh Nghiêm (2012)

2.Tình hình phát triển và các trung tâm du lịch chủ yếu

- Ngành DL nước ta ra đời những năm 1960, tuy nhiên thật sự phát triển vào thập kỉ 90 của thế kỉ XX

- Doanh thu du lịch ngày càng tăng: đạt 30,3 nghìn tỉ đồng ( 2005)

- Số khách du lịch nội địa tăng nhanh và chiếm tỉ lệ cao hơn khách quốc tế

- Hình thành 3 vùng du lịch:

+ Vùng du lịch Bắc Bộ: gồm 28 tỉnh thành từ HGiang- Hà Tĩnh , với TT du lịch lớn HN

+ Vùng du lịch BTB: 6 tỉnh thành , từ Quãng Bình -Quãng Ngãi, với 2 TT du lịch nổi tiếng Huế, Đà Nẵng

+ Vùng du lịch Nam Bộ : 29 tỉnh thành với TP HCM là trung tâm du lịch lớn nhất

Bài 32. VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ

I. Khái quát chung

- Gồm 15 tỉnh:

+ TBBB: 4 tỉnh (Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình)

+ ĐBBB: 11 tỉnh( Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Thái Nguyên, tuyên Quang, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Bắc Giang, Quảng Ninh)

- Diện tích lớn nhất nước: trên 101 nghìn km2

- Dân số khoảng: 12 triệu người (2005), chiếm 14,2 % dân số cả nước

- Vị trí: giáp ĐBSH, BTB, TQ, Lào, biển thuận lợi giao lưu, phát triển KT-XH.

- Huyện đảo: Vân Đồn, Cô Tô ( Quảng Ninh)

II. Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện.

1. Khoáng sản.

- TDMNBB là vùng giàu khoáng sản nhất nước. than, đồng, sắt, kẽm, đồng, vàng, thiếc, boxit, apatit sx phân lân

- Vùng than Quảng Ninh lớn nhất, chất lượng tốt nhất Đông Nam Á :

+ Sản lượng than khai thác: 30 triệu tấn /năm

+ Than dùng làm nhiên liệu cho nhà máy nhiệt điện: Uông Bí, Cao Ngạn, Na Dương, Cẩm Phả. Phục vụ xuất khẩu.

- Phân bố các KS:

+ Tây Bắc: đồng, đất hiếm

+ Đông Bắc: sắt, thiếc,

+ Lào Cai: ks phi kim loại trữ lượng lớn (apatit) dùng sx phân lân.

2. Thủy điện

- Trữ năng thủy điện khá lớn, hệ thống sông hồng 11( triệu kw ) chiếm 1/3 trữ năng thủy điện cả nước. Riêng sông Đà gần 6 triệu KW

- Nhà máy thủy điện lớn:

+ Hòa Bình công suất 1920MW trên sông Đà

+ Thác Bà 110 MW trên sông Chảy

+ Thủy điện Sơn La( 2400MW) sông Đà , Tuyên Quang (342MW) sông Gâm…

* Khi khai thác tiềm năng của vùng cần chú ý sự thay đổi của môi trường.

* Việc phát triển thủy điện => tạo động lực mới cho sự phát triển của vùng

III. Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu, rau quả cận nhiệt và ôn đới.

- ĐK thuận lợi:

+ Đất feralit trên đá phiến, đá vôi, đá mẹ chiếm diện tích lớn, đất phù sa cổ, đất phù sa ngọt dọc các thung lũng sông

+ KH: nhiệt đới ẩm gió mùa có mùa đông lạnh nhất nước, KH chịu ảnh hưởng sâu sắc của địa hình.

+ Cây CN cận nhiệt: chè phát triển mạnh nhất nước ( Phú Thọ, Thái Nguyên…)

+ Cây thuốc quý: tam thất, đỗ trọng, hồi, thảo quả... phát triển ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Hoàng Liên Sơn.

+ Cây ăn quả: mận, đào ,lê

+ Ở Sa pa trồng rau ôn đới, sản xuất giống rau, trồng hoa xuất khẩu

IV.Chăn nuôi gia súc

+ Phát triển mạnh đánh bắt hải sản bắt xa bờ và nuôi trồng thủy sản.

+ Du lịch biển -đảo đóng góp đáng kể vào cơ cấu kinh tế: như Hạ Long.

+ Hải cảng quốc tế Cái Lân, đang hình thành KCN Cái Lân.

+ Khoáng sản: mỏ cát trắng thủy tinh ở Vân Hải đang khai thác.

Bài 33. VẤN ĐỀ CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ THEO NGÀNH Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG

I. Các thế mạnh chủ yếu

1. Phạm vi

+ Dân cư và lao động dồi dào, lao động có kinh nghiệm và trình độ

+ CSHT: mạng lưới GTVT phát triển,, điện, nước

+ CSVCKT: tương đối tốt phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân

+ Thế mạnh khác: thị trường tiêu thụ lớn, có lịch sử khai thác sớm.

II. Các hạn chế chủ yếu của vùng

+ KVI : giảm tỉ trọng ngành trồng trọt ( tăng tỉ trọng cây công nghiệp, cây thực phẩm, cây ăn quả), tăng tỉ trọng ngành chăn nuôi, và thủy sản.

+ KV II: đẩy mạnh các ngành công nghiệp trọng điểm: chế biến LTTP, dệt -may, da giày, sản xuất vật liệu xây dựng, cơ khí, kĩ thuật điện, điện tử.

+ KV III: đẩy mạnh dv du lịch ( là ngành tiềm năng), tài chính, ngân hàng, giáo dục, …

Bài 35. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ -XÃ HỘI

BẮC TRUNG BỘ

I. Khái quát chung

+ Tiếp giáp với vùng TDMNBB, ĐBSH, Duyên hải Nam Trung Bộ, Lào => Thuận lợi trao đổi kinh tế - xã hội.

+ Tất cả các tỉnh trong vùng đều giáp biển => Thuận lợi phát triển tổng hợp kinh tế biển.

+ Huyện đảo Cồn Cỏ ( Quảng Trị)

II. Hình thành cơ cấu nông-lâm-nghiệp

Hình thành cơ cấu nông - lâm- nghiệp có ý nghĩa lớn đối với sự hình thành cơ cấu kinh tế của vùng.

1. Khai thác thế mạnh về lâm nghiệp.

- Diện tích rừng: 2,46 triệu ha, chiếm 20 % diện tích rừng cả nước.

- Độ che phủ: 47,8 % đứng sau Tây Nguyên.

- Có nhiều loại gỗ quý: táu, lim, sến…

- Nhiều lâm sản khác: chím, thú có giá trị.

- Rừng giàu tập trung ở biên giới Việt -Lào (Nghệ An)

- Rừng phòng hộ chiếm 50 % diện tích rừng của vùng.

- Có nhiều lâm trường

- Việc bảo vệ, trồng rừng có ý nghĩa quan trọng ở vùng BTB Vì giúp bảo vệ môi trường sống của ĐV, giữ gìn nguồn gen, điều hòa nguồn nước, có tác dụng chắn gió, bão, cát bay, cát chảy, lấn đồng ruộng, làng mạc.

2. Khai thác tổng hợp các thế mạnh về nông nghiệp của trung du và đồng bằng ven biển.

- Chăn nuôi: có thế mạnh về nuôi đại gia súc

+ Trâu có 750 nghìn con, chiếm ¼ đàn trâu cả nước

+ Bò 1,1 triệu con, chiếm 1/5 đàn bò cả nước

- Diện tích đất badan không lớn nhưng màu mỡ => chuyên canh cây công nghiệp lâu năm như cà phê, cao su, tiêu,chè.

- Các đồng bằng, phần lớn là đất cát pha => phát triển cây lạc, thuốc lá, mía, nhưng phải thâm canh lúa.

- Bình quân lương thực đầu người tăng, đạt 348 kg/ người.

3. Đẩy mạnh phát triển ngư nghiệp

- Các tỉnh đều thuận lợi phát triển nghề cá biển, phát triển mạnh nhất là tỉnh Nghệ An.

- Chủ yếu tàu thuyền có công suất nhỏ, đánh bắt ven bờ nên nguồn lợi thủy sản có nguy cơ suy giảm rõ rệt.

- Vùng đang đẩy mạnh nuôi thủy sản nước lợ, mặn.

II. Hình thành cơ cấu công nghiệp và phát triển cơ sở hạ tầng giao thông vận tải.

1. Phát triển các ngành CN trọng điểm và các trung tâm CN chuyên môn hóa

- ĐK thuận lợi phát triển công nghiệp:

+ Khoáng sản có trữ lượng lớn: ….

+ Nguyên liệu từ nông - lâm-ngư nghiệp

+ Lao động dồi dào, tiền lương rẻ.

- Nhưng công nghiệp chưa phát triển do hạn chế về vốn và kĩ thuật

- Công nghiệp năng lượng của vùng còn hạn chế, chủ yếu sử dụng lưới điện quốc gia. Các nhà máy thủy điện đang xây dựng như Bản Vẻ

- Các nhà máy ximang (Bỉm Sơn)

- Các trung tâm công nghiệp của vùng: Thanh Hóa( sản xuất xi măng), Vinh, Huế.

2. Xây dựng cơ sở hạ tầng trước hết là GTVT

- Tuyến đường chính: quốc lộ 1, đường sắt Thống Nhất, các tuyến ngang, đường HCM, mở rộng giao thông hướng Đông-Tây, là cửa ngỏ của Lào, Campuchia.

- Các cửa khẩu quốc tế: Lao Bảo, ….

- Hải cảng quốc tế: Chân Mây, Nghi Sơn, Vũ Hán.

- Sân bay quốc tế Phú Bài( TT Huế)…

Bài 36. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ- XÃ HỘI Ở

DUYÊN HẢI NAM TRUNG BỘ

1.Khái quát

- Gồm 8 tỉnh thành: Đà Nẵng,………………………………………………

- Vị trí tiếp giáp:………………………………………………………

- Diện tích: 44,4 nghìn km2 , chiếm 13,4% dt cả nước.

- Dân số: 8,9 tr người, chiếm 10,5 % ds cả nước.

- Huyện đảo: Lý Sơn (Quãng Ngãi), Phú Quý ( Bình Thuận), Hoàng Sa ( Tp Đà Nẵng), Trường Sa ( Khánh Hòa).

2.Phát triển tổng hợp kinh tế biển.

a. Nghề cá

- Tất cả các tỉnh thành giáp biển

- Thủy sản phong phú: cá thu, cá ngừ, tôm, mực….

- Sản lượng thủy sản: 624 nghìn tấn (2005), trong đó cá 420 nghìn tấn, tập trung các tỉnh cực NTB và ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa.

- Bờ biển có nhiều vũng,vịnh, đầm phá thuận lợi nuôi trồng thủy sản( Phú Yên, Khánh Hòa).

- Chế biến hải sản ngày càng phong phú, đa dạng( nước mắm Phan Thiết)

- Việc khai khác hợp lí và bảo vệ nguồn lợi thủy sản có nghĩa cấp bách.

b. Du lịch biển

- Nhiều bãi biển nổi tiếng:Nha Trang, Mỹ Khê (Đà Nẵng), Sa Huỳnh (Quảng Ngãi),Cà Ná (Ninh Thuận)...

- Trung tâm du lịch lớn: Đà Nẵng, Nha Trang…

- Phát triển du lịch biển đảo và các dịch vụ nghĩ dưỡng, thể thao khác.

c. Dịch vụ hàng hải

- Vùng có nhiều vịnh nước sâu thuận lợi xây dựng hải cảng quốc tế (nhất nước)

- Các cảng lớn: cảng Đà Nẵng, c. Quy Nhơn, c.Nha Trang, c.Dung Quất.

- Ở vịnh Vân Phong sẽ xây dựng cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất nước ta

d. Khai thác khoáng sản ở thềm lục địa và sx muối.

- Khai thác dầu khí ở phía Đông đảo Phú Quý( Bình Thuận)

- Các đồng muối: Cà Ná, Sa Huỳnh, vùng sản xuất muối lớn nhất nước.

- Khai thác cát làm thủy tinh ở Khánh Hòa

- Khai thác titan sa khoáng dọc bờ biển, đặc biệt là ở Khánh Hòa

3. Phát triển công nghiệp và cơ sở hạ tầng.

3.1 Công nghiệp

- Các TTCN : Đà Nẵng, Nha Trang, Quy Nhơn, Phan Thiết..

- Các ngành công nghiệp: cơ khí, chế biến N-L-T sản, sản xuất hàng tiêu dùng.

- Vùng đang thu hút đầu tư nước ngoài.

- CN năng lượng của vùng chưa đáp ứng, có các nhà máy thủy điện trung bình: sông Hinh ( Phú Yên), Hàm Thuận - Đa Mi(Bình Thuận)…

- Dự kiến xây dựng nhà máy điện nguyên tử đầu tiên tại tỉnh Ninh Thuận

- XD khu kinh tế mở Chu Lai, khu KT Dung Quất, Nhơn Hội sẽ thúc đẩy công nghiệp của vùng phát triển

3.2. Cơ sở hạ tầng

- Phát triển cơ sở hạ tầng GTVT tạo thế mở cửa cho vùng và phân công lao động mới

- Nâng cấp QL1, đường sắt Thống Nhất => làm tăng vai trò trung chuyển của vùng DH NTB, mở rộng giao lứu

- Sân bay quốc tế Đà Nẵng, Cam Ranh ( Khánh Hòa) và các sân bay nội địa, => mở rộng giao lưu trong và nước.

- Phát triển các tuyến đường ngang: đường 19, 26 nối Tây Nguyên với hải cảng, là cửa ngỏ của Lào , Campuchia

Bài 37. VẤN ĐỀ KHAI THÁC THẾ MẠNH Ở TÂY NGUYÊN

1. Khái quát chung

- Gồm 5 tỉnh:

- Dt: 54,7 nghìn km2 , chiếm 16,5 % dt cả nước .

- Ds: 4,9 triệu người chiếm 5,8 %ds cả nước

- Vị trí: giáp DHNTB, ĐNB, Lào, Campuchia, vùng duy nhất không giáp biển.

- Địa hình là các cao nguyên xếp tầng đồ sộ

2. Phát triển cây công nghiệp lâu năm

* ĐK thuận lợi:

- Đất badan phong hóa sâu, giàu dinh dưỡng, phân bố tập trung thuận lợi hình thành vùng chuyên canh quy mô lớn.

- Khí hậu có tính chất cận xích đạo với một mùa mưa, một mùa khô kéo dài:

+ Thuận lợi: phơi sản phẩm cây công nghiệp, phát triển cây nhiệt đới

+ Khó khăn: thiếu nước, xói mòn đất.

- Các cao nguyên trên 1000m có khí hậu mát mẽ thuận lợi phát triển cây cn cận nhiệt (chè).

- Cơ sở chế biến cà phê phát triển rộng, thị trường trong và nước mở rộng, đặc biệt nhu cầu xuất khẩu cà phê tăng , nhà nước có chính sách hỗ trợ phát triển cây cà phê.

* Cây CN chính ( thực trạng):

- Cà phê: 450 nghìn ha( 2006), chiếm 4/5 dt cà phê cả nước.Phát triển mạnh nhất ở Đắt Lăk.

- Chè: ở các cao nguyên cao Lâm Đồng(diện tích chè lớn nhất nước),

- Chè búp chế biến nhà máy Biển Hồ ( Gia Lai)

- Cao su đứng thứ 2 cả nước: Gia Lai. Đắt Lăk .

* Việc phát triển các vùng chuyên canh đã thu hút nhiều lao động tạo ra tập quán sx mới cho dân tộc ít người.

* Ngoaì các nông trường quốc doanh còn có mô hình kinh tế vườn.

* Các giải pháp phát triển cây công nghiệp:

- Hoàn thiện quy hoạch vùng chuyên canh cây công nghiệp, mở rộng diện tích cây CN, phát triển thủy lợi, bảo vệ rừng)

- Đa dạng hóa cơ cấu cây công nghiệp => hạn chế rủi ro, sử dụng hợp lí tài nguyên.

- Đẩy mạnh công nghiệp chế biến sản phẩm cây công nghiệp, đẩy mạnh xuất khẩu.

3. Khai thác và chế biến lâm sản.

- Là vùng giàu rừng nhất nước

- Tây Nguyên là “kho vàng xanh” của nước ta.

- Nhiều lâm sản quý: gỗ cẩm lai, trắc, sến…, voi, bò tót, gấu….

- Các vườn quốc gia: Chư Mom Ray, Yok Đôn, Chư Yang Sin.

- Hiện nay, nạn phá rừng tăng => diện tích rừng giảm, đe dọa môi trường sống của động vật

- Chủ yếu xuất khẩu gỗ tròn chưa chế biến => giá trị thấp.

- Xu hướng phát triển:

+ Phát triển công nghiệp chế biến lâm sản

+ Phải ngăn chặn nạn phá rừng

+ Bảo vệ, trồng rừng, khai thác hợp lí.

+ Đẩy mạnh công tác giao đất, giao rừng cho người dân.

5. Khai thác thủy năng kết hợp với thủy lợi

- Hệ thống sông Xê Xan, X rê Pôk, Đồng Nai đang sử dụng ngày càng có hiệu quả

+ Hệ thống sông Xê Xan có các nhà máy thủy điện: Yaly ( 720MW), Xê Xan 3, Xê Xan 3A, Xê Xan 4 ( đang xây dựng) . Tổng công suất 1500MW.

+ Hệ thống sông X rê Pok: Thủy điện Đrây H linh ( 28MW), đang xd thủy điện Buôn Kuop, …Tổng công suất 600MW.

+ Hệ thống sông Đồng Nai: Đại Ninh( 300 MW), Đồng Nai 3, Đồng Nai 4 đang xây dựng.

- Công trình thủy điện của vùng đem lại nguồn nước tưới cho vùng, phát triển du lịch, nuôi thủy sản, phát triển công nghiệp khai khoáng.

Bài 39. VẤN ĐỀ KHAI THÁC LÃNH THỔ THEO CHIỀU SÂU Ở ĐÔNG NAM BỘ

1. Khái quát chung

- Gồm 6 tỉnh thành, huyện đảo Côn Đảo (tỉnh BRVT)

- Diện tich nhỏ: 23,6 nhìn km2 ,chiếm 7,1% dt cả nước.

- Dân số trung bình: 12 triệu người( 2006), chiếm 14,3% ds cả nước

- Vị trí:

- Tổng sản phẩm trong nước( GDP): chiếm 42% cả nước.

- Giá trị sản xuất công nghiệp chiếm 55,6 % cả nước

- Dự án FDI 61,2 % cả nước.

- Tổng vốn FDI 53,7 % cả nước

- Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng bình quân đầu người gấp 2,3 lần trung bình cả nước.

- Vùng có nền kinh tế hàng hóa sớm phát triển

- Cơ cấu Công-Nông -Dịch Vụ phát triển hơn các vùng khác.

- Vùng có ưu thế về vị trí, TNTN, lao động… hơn hẳn các vùng khác.

2. Khai thác lãnh thổ theo chiều sâu

a. Trong công nghiệp

- Công nghiệp chiếm 55,6 % giá trị công nghiệp cả nước (2005)

- Các ngành công nghệ cao: luyện kim, điện tử, chế tạo máy, tin học,hóa chất, thực phẩm…

- Các TTCN lớn:

+ Quy mô

+ Quy mô

- Cơ sở năng lượng được giải quyết từng bước :

* Nhà máy thủy điện:

+ Trị An trên sông Đồng Nai ( 400MW)

+ Thác Mơ trên sông Bé( 150 MW)

+ Cần Đơn trên s. Bé

* Nhiệt điện:

+ Trung tâm tuôc bin khí Phú Mỹ công suất 4000MW (lớn nhất vùng), gồm nhà máy Phú Mỹ 1,2,3,4

+ Nhiệt điện Bà Rịa; Thủ Đức…

* Đường dây siêu cao áp 500KV từ Hòa Bình- Phú Lâm (HCM)

* Các nhà máy nhiệt điện chạy bằng dầu phục vụ các các khu chế xuất

- Sự phát triển công nghiệp của vùng không tách rời xu thế mở rộng quan hệ đầu tư nước ngoài.

- Công nghiệp phát triển mạnh nên cần chú ý đến ảnh hưởng đến môi trường, tài nguyên du lịch

b. Khu vực dịch vụ

- Dịch vụ chiếm tỉ trọng ngày càng cao.

- Các hoạt động dịch vụ ngày càng đa dạng

- ĐNB dẫn đầu cả nước về sự tăng trưởng , phát triển có hiệu quả dịch vụ.

c. Trong nông, lâm nghiệp

* ĐNB có khí hậu cận xích đạo:

+ Mùa khô kéo dài => thiếu nước nghiêm trọng.

+ Mùa mưa có lượng nước lớn gây ngập úng dọc sông La Ngà, sông Đồng Nai.

=> Vì thế vấn đề thủy lợi có ý nghĩa hàng đầu

+ Thủy lợi Dầu Tiếng( Tây Ninh) là thủy lợi lớn nhất nước

+ Dự án thủy lợi Phước Hòa (Bình Dương - Bình Phước)

* Phát triển thủy lợi là giải pháp quan trọng để

+ Diện tích đất trồng tăng lên.

+ Khả năng đảm bảo lương thực thực phẩm của vùng khá hơn.

+ Nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp.

+ Thay đổi cơ cấu cây trồng

+ Nâng cao vị trí của vùng (ĐNB là vùng chuyên canh cây CN lớn nhất nước)

- Là vùng chuyên canh cây cao su lớn nhất nước, nhiều nhất là tỉnh Bình Phước

- Các cây CN khác như cà phê, tiêu, điều, mía, đậu tương…

- Cần bảo vệ vốn rừng vùng thượng nguồn sông, rừng ngập mặn, vườn quốc gia.

d. Trong phát triển tổng hợp kinh tế biển

- Tp HCM, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu giáp biển=> thuận lợi phát triển tổng hợp kinh tế biển:

+ Khai thác sinh vật biển

+ Khai thác dầu khí ở thềm lục địa với quy mô ngày càng lớn, như mỏ

…………………………………………………………………………………………….

+ Thuận lợi giao thông vận tải biển: cảng Vũng Tàu.

+ Du lịch biển: Vũng Tàu ( là trung tâm du lịch lớn nhất của Đông Nam Bộ), Cần Giờ, Côn Đảo.

- Phát triển khai thác, vận chuyển, chế biến dầu mỏ cần chú ý đến ô nhiễm môi trường

Bài 41. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG HỢP LÍ VÀ CẢI TẠO TỰ NHIÊN Ở ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

1. Khái quát

- Gồm 13 tỉnh thành

- Diện tích: 40 nghìn km2, chiếm 12% diện tích cả nước

- Dân số: 17,4 triẹu người, chiếm 20,7% dân sốcả nước.

- Vị trí tiếp giáp: giáp Campuchia, vùng ĐNB và có 3 mặt giáp biển=> Thuận lợi phát triển kt-xh

- Có 2 huyện đảo: Phú Quốc, Kiên Hải ( Kiên Giang)

3. Các thế mạnh và hạn chế của vùng

a.Thế mạnh

* Đất phù sa : có 3 nhóm chính

- Đất phù sa ngọt: 1,2 triệu ha, chiếm 30% diện tích của vùng, đất màu mỡ nhất, phân bố dọc sông Tiền, sông Hậu.

- Đất phèn: 1,6 triệu ha, chiếm 41% diện tích của ĐB, phân bố Đồng Tháp Mười, Hà Tiên, vùng trũng Cà Mau.

- Đất mặn: 75 vạn ha, chiếm 19% diện tích ĐB, phân bố ven biển Đông và vịnh Thái Lan.

- Còn lại là đất khác, phân bố rãi rác.

* Khí hậu có tính chất cận xích đạo thể hiện rõ:

+ Nhiệt độ cao, ổn định , 25- 270c

+ Tổng giờ nắng : 2200- 2700 giờ

+ Lượng mưa lớn: 1300-2000mm( tháng V- XI)

* Mạng lưới sông ngòi, kênh rạch dày, cắt xẻ châu thổ thành những ô vuông => phát triển giao thông, thủy sản, tưới tiêu.....

* Sinh Vật:

+ Rừng ngập mặn ( Cà Mau, Bạc Liêu), rừng tràm( Kiên Giang, Đồng Tháp)

+ Động vật có giá trị hơn cả là cá và chim

* TN biển: phong phú, hàng trăm bãi cá, tôm, hơn nửa triệu ha mặt nước nuôi trồng thủy sản.

* KS: chủ yếu đá vôi, than bùn, dầu khí ngoài thềm lục địa.

b. Hạn chế

- Mùa khô kéo dài ( tháng 12- tháng 4 năm sau) => xâm nhập mặn tăng, tăng độ chua trong đất.

- Phần lớn diện tích ĐB là đất phèn, đất mặn

- Tài nguyên KS hạn chế.

- Hàng năm thường có lũ lụt lớn và kéo dài.

4. Sử dụng hợp lí và cải tạo tự nhiên ở ĐBSCL

- Nước ngọt là vấn đề quan trọng hàng đầu vào mùa khô ở ĐBSCL( để rửa phèn, rửa mặn trong mùa khô) => Tạo giống lúa chịu phèn, mặn.

- Duy trì bảo vệ tài nguyên rừng

- Việc sử dụng và cải tạo tự nhiên không tách khổi hđ kinh tế của con người.

+ Chuyển đổi cơ cấu KT, đẩy mạnh trồng cây CN, cây ăn quả giá trị cao, nuôi trồng thủy sản, phát triển CN chế biến.

+ Vùng biển: kết hợp mặt biển với đảo, quần đảo và đất liền tạo thể KT liên hoàn.

+ Đời sống nhân dân: chủ động sống chung với lũ.

Bài 42. VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, AN NINH QUỐC PHÒNG Ở BIỂN ĐÔNG VÀ CÁC ĐẢO, QUẦN ĐẢO.

1. Vùng biển và thềm lục địa của nước ta giàu tài nguyên.

a. Nước ta có vùng biển rộng lớn

- Biển VN là một bộ phận của biển Đông, 1 biển lớn, thuộc TBD.

- Biển VN giáp với biển của 8 nước: TQ, Campuchia, Thái Lan, Malaixia, Xingapo, Indonexia, Brunay, Philippin

- Vùng biển VN gồm:

+ Vùng nội thủy là vùng nước tiếp giáp với đất liền

+ Lãnh hải rộng 12 hải lí là vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia trên biển

+ Vùng tiếp giáp lãnh hải rộng 12 hải lí,

+ Vùng đặc quyền về KT rộng 200 hải lí

+ Thềm lục địa sâu 200 m, là phần ngầm dưới biển và lòng đất dưới đáy biển

- Có hơn 4000 hòn đảo lớn nhỏ, chủ yếu là đảo ven bờ, có 2 quần đảo xa bờ ( Hoàng Sa, trường Sa)

- Vùng biển nước ta rất giàu tài nguyên sinh vật và khoáng sản biển., có điều kiện thuận lợi phát triển du lịch, vận tải biển.

* Vậy vùng biển VN có tổng diện tích khoảng 1 triệu km2.

b. Nước ta có điều kiện phát triển tổng hợp kinh tế biển.

* Nguồn lợi sinh vật:

- Biển sâu trung bình, vịnh nông

- Vùng biển nhiệt đới

=>SV biển giàu có, nhất là giàu thành phần loài, nhiều loài có giá trị kinh tế cao, có những loài quý hiếm cần bảo vệ.

+ Ngoài cá, tôm, cua, mực…, còn có nhiều đặc sản khác: hải sâm, bào ngư, sò huyết. + Đảo đá ven bờ có tổ yến, giá trị XK cao ( Khánh Hòa)

- Có 4 ngư trường lớn: Cà Mau- Kiên Giang, ngư trường Ninh Thuận- Bình Thuận- BRVT, ngư trường Hải Phòng- Quảng Ninh và ngư trường quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa.

* Tài nguyên khoáng sản

+ Nguồn muối vô tận, 900 nghìn tấn /năm, phân bố dọc bờ biển, đặc biệt là bờ biển DHNTB( Cà Ná, Sa Huỳnh)

+ Vùng biển có nhiều sa khoáng ô xit titan có giá trị xuất khẩu cao (Khánh Hòa)

+ Cát trắng làm thủy tinh, pha lê ở Quảng Ninh, Khánh Hòa.

+ Vùng thềm lục địa có nhiều tích tụ dầu, khí đang thăm dò, khai thác, tập trung ở thềm lục địa phía Nam, như mỏ dầu……

* GTVT biển

+ Nằm gần các tuyến hàng hải quốc tế biển Đông

+ Dọc bờ biển có nhiều vịnh nước sâu, kín gió, các cửa sông thuận lợi xd hải cảng quốc tế.

* Du lịch biển

+ Nhiều bãi tắm rộng, phong cảnh đẹp, khí hậu thuận lợi phát triển du lịch, nghỉ dưỡng.

+ Nhiều DV thể thao dưới nước phát triển.

+ Du lịch biển đảo đang thu hút nhiều khách trong và ngoài nước.

2. Các đảo và quần đảo có ý nghĩa chiến lược trong phát triển kinh tế và bảo vệ an ninh vùng biển

a. Thuộc vùng biển nước ta có hơn 4000 hòn đảo lớn nhỏ

- Đảo đông dân: đảo Cái Bầu, Cát Bà, Lí Sơn, Phú Quý, Phú Quốc.

- Quần đảo: Côn Đảo( Côn Sơn)….

- Ý nghĩa các đảo, quần đảo:

+ Là căn cứ để ta tiến ra biển, đại dương

+ Khai thác tốt nguồn lợi từ biển, tránh cạn kiệt thủy sản ven bờ

+ Các đảo, quần đảo tạo thành hệ thống tiền tiêu bảo vệ tổ quốc

+ Việc khẳng định chủ quyền của nước ta về đảo, quần đảo có ý nghĩa là cơ sở thẳng định chủ quyền vùng biển, thềm lục địa quanh đảo

b.Các huyện đảo ở nước ta

Có 12 huyện đảo

- Huyện đảo Vân Đồn, huyện đảo Cô Tô ( tỉnh Quảng Ninh)

- Huyện đảo Cát Hải, huyện đảo Bạch long Vĩ (TP Hải Phòng)

- Huyện đảo Cồ Cỏ ( tỉnh Quảng Trị)

- Huyện đảo Hoàng Sa (Tp Đà Nẳng)

- Huyện đảo Lý Sơn ( tỉnh Quảng Ngãi)

- Huyện đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa)

- Huyện đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận)

- Huyện đảo Côn Đảo (tỉnh BRVT)

- Huyện đảo Kiên Hải và Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang)

3. Khai thác tổng hợp các tài nguyên vùng biển và hải đảo.

a. Tại sao phải khai thác tổng hợp

- Hoạt động kinh tế biển rất đa dạng. chỉ có khai thác tổng hợp tổng hợp mới đem lại hiệu quả KT cao và bảo vệ môi trường.

- Môi trường biển là không chia cắt, 1 vùng biển ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến vùng biển, đảo xung quanh.

- Môi trường đảo có sự biệt lập nhất định, diện tích nhỏ nên rất nhạy cảm với tác động của con người.

b.Khai thác tài nguyên sinh vật biển và hải đảo

- Tránh khai thác quá mức nguồn lợi ven bờ, các loài có giá trị KT cao, cấm sử dụng các phương tiện đánh bắt hủy diệt.

- Phát triển đánh bắt xa bờ =>giúp khai thác tốt nguồn lợi hải sản, còn có ý nghĩa bảo vệ vùng trời, vùng biển và thềm lục địa nước ta.

c. Khai thác khoáng sản

- Nghề muối là nghề truyền thống, phát triển mạnh ở nhiều địa phương, nhất là DHNTB, sx muối CN đã đem lại năng suất cao

- Khai thác, thăm dò dầu khí ở thềm lục địa đã được đẩy mạnh. Tuy nhiên cần chú ý đến môi trường xung quanh

d. Phát triển du lịch biển

- Các TT du lịch biển được nâng cấp,, nhiều bãi tắm mới đưa vào khai thác.

- Các khu du lịch biển nổi tiếng:Hạ Long, Cát Bà, Đồ Sơn, Nha Trang, Vũng Tàu…

e. GTVT biển

- Hàng loạt cảng được nâng cấp, cải tạo: cảng Sài Gòn, Hải Phòng, Đà Nẵng

- Các cảng nước sâu được xd: cảng Cái Lân,Nghi Sơn, Dung Quất,Vũng Tàu…

- Các tỉnh ven biển đều có cảng

- Vận tải hàng hóa, hành khách ra các đảo, quần đảo đã góp phần quan trọng vào việc phát triển KT- XH ở đảo.

4. Tăng cường hợp tác với các nước láng giềng trong giải quyết các vấn đề về biển và thềm lục địa

- Biển Đông là biển chung của nhiều nước láng giềng nên cần tăng cường việc đối thoại , hợp tác giữa VN với các nước có liên quan.

- Mỗi công dân VN có bổn phận bảo vệ vùng biển và đảo.

Bài 43. CÁC VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM

1. Đặc điểm

- Bao gồm nhiều tỉnh thành và ranh giới có thể thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào chiến lược phát triển KT-XH .

- Hội tụ đầy đủ các thế mạnh, tập trung tiềm lực kinh tế và hấp dẫn các nhà đầu tư.

- Có tỉ trọng lớn trong tổng GDP, tạo ra tốc độ phát triển nhanh cho cả nước, có thể hổ trợ các vùng khác phát triển.

- Có khả năng thu hút các ngành mới về CN, DV để từ đó nhân rộng ra toàn quốc

2. Quá trình hình thành và thực trạng phát triển.

a. Quá trình hình thành

Vùng kinh tế trọng điểm

Đầu thập kỉ 90 của thế kỉ XX

Sau năm 2000

Phía Bắc

Miền Trung

Phía Nam

*Vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL: Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang, Cà Mau, phê diệt 2009. Đến 2011 có 4 tỉnh thành.

b. Thực trạng phát triển kinh tế

- Ba vùng KTTĐ chiếm 66,9 % GDP (2007)

- Tốc độ tăng trưởng trung bình: 11,7%

- Chiếm 64,5 % kim ngạch XK cả nước.

- Cơ cấu GDP chủ yếu là CN, DV.

3. Ba vùng KTTĐ

Vùng KTTĐ

phía Bắc

Vùng KTTĐ

miền Trung

Vùng KTTĐ

phía Nam

Diện tích

15,3 nghìn km2, chiếm 4,7 % dt cả nước

28 nghìn km2, chiếm 8,5% dt cả nước.

30,6 nghìn km2,chiếm 9,2% dt cả nước

Dân số

13,7 tr người

6,3 tr người

15,2 tr người

Các tỉnh

8 tỉnh thành( HN, Hà Tây, Hải Dương, Hải Phòng, Hưng Yên, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc , Bắc Ninh)

5 tỉnh thành(Huế-Bình Định)

8 tỉnh thành(ĐNB, Long An, Tiền Giang

%GDP

18,9

5,3

42,7

Thế mạnh

- Vị trí thuận lợi giao lưu trong và ngoài nước.

- HN là thủ đô, là TT chính trị, kinh tế, vh thuộc loại lớn nhất nước

- QL 5,18 là tuyến giao thông huyết mạch

- Lao động dd, chất lượng lđ cao nhất nước.

- Lịch sử khai phá sớm nhất nước, với nền văn minh lúa nước.

- CN phát triển sớm

- Gần nguồn nguyên liệu dd

- Thị trường tiêu thụ lớn.

- Các DV, Du lịch có điều kiện phát triển

-Vị trí chuyển tiếp giữa vùng phía B với vùng phía Nam qua QL 1A, đường sắt T. Nhất, có sân bay q. tế Phú Bài, Đà Nẵng, là cửa ngõ quan trọng thông ra biển của Tây Nguyên, Lào nên thuận lợi phát triển KT, giao lưu hàng hóa.

-Thế mạnh khai thác tổng hợp KT biển, CN chế biến N-L-NN.

-Giáp TN, DHNTB, ĐBSCL, thuận lợi phát triển KT-XH.

-TNTN tiêu biểu là dầu khí ở thềm lục địa.

-Dân cư đông, lđ dd, có chất lượng.

CSHT, CSVCKT tương đối tốt và đồng bộ.

-Tập trung tiềm lực kinh tế mạnh nhất và có trình độ phát triển KT cao nhất so với các vùng khác.

Vấn đề cần giải quyết

- Đẩy mạnh CN trọng điểm, phát triển các ngành kĩ thuật cao, ít ô nhiễm , tạo sp có sức cạnh tranh, phát triển các KCN tập trung.

- Đẩy mạnh thương mại, du lịch

- Sx nn hàng hóa chất lượng cao.

- Phát triển CN trọng điểm, phát triển các vùng sx nn hàng hóa , thủy sản, thương mại, du lịch,

-Đẩy mạnh CN trọng điểm, cơ bản, công nghệ cao.

- Hình thành các KCN để thu hút đầu tư nước ngoài.

- Đẩy mạnh các ngành dịch vụ.

THỐNG KÊ CÁC VÙNG KINH TẾ

Vùng

Diện tích

Dân số

Khí hậu

Số tỉnh thành

Số tỉnh thành giáp biển

Huyện đảo

TDMNBB

Lớn I

Thưa

Nđ ẩm gió mùa, có mùa Đ lạnh, lạnh I

15

Quảng Ninh

Vân Đồn

Cô Tô

ĐBSH

15 nghìn km2

Mật độ ds cao I

Nđ ẩm gió mùa, có mùa Đ lạnh

10

HP, Thái Bình, Ninh Bình, Nam Định

Cát Hải, Bạch Long Vĩ

BTB

tb

tb

Mưa vào thu đông, lạnh vừa

6

6

Cồn Cỏ ( Q Trị)

DHNTB

Mưa thu đông, ít mưa phí nam

8

8

Lý Sơn, Phú Quý, Trường Sa, Hoàng

TN

thưa

Cậnxđ(2 mùa)

5

không

KHông

ĐNB

cao

Cậnxđ(2 mùa)

6

HCM, BRVT

Côn Đảo

ĐBSCL

40 nghìn

Cậnxđ(2 mùa)

13

Phú Quốc, K.Hải

dia_-_tom_tat_ly_thuyet_-_k12_232202118.docx

Link nội dung: https://career.edu.vn/tom-tat-dia-ly-12-a24373.html