Viêm họng mất tiếng/giọng phải làm sao? Nguyên nhân, phòng ngừa

Viêm họng là tình trạng thường gặp trong đời sống do nhiễm virus, vi khuẩn. Trường hợp viêm họng bị mất tiếng, mất giọng có thể đã ảnh hưởng đến dây thanh quản cần được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Theo ThS.BS.CKI Nguyễn Thị Thục Như, Trung tâm Tai Mũi Họng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, viêm họng thường xuyên xảy ra khi đường hô hấp bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Mầm bệnh gây viêm họng phổ biến nhất là virus cảm cúm và liên cầu khuẩn. Viêm họng có thể bộc lộ ở nhiều mức độ khác nhau nhưng viêm họng kèm mất tiếng cho thấy viêm họng đã ảnh hưởng đến dây thanh quản. Khi dây thanh bị viêm, giọng nói sẽ trở nên khàn, đặc và tình trạng mất tiếng lúc này có thể xảy ra.

Viêm họng mất tiếng là gì?

Đây là tình trạng viêm họng nặng gây viêm dây thanh dẫn đến giọng nói bị khàn hoặc mất giọng tạm thời.

Nếu viêm họng bị mất tiếng do các nguyên nhân thông thường như cảm cúm hoặc hò hét quá mức thì có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

Nguyên nhân gây viêm họng mất tiếng

Viêm họng mất tiếng có thể có nguyên nhân từ tình trạng viêm các cơ quan trong hầu họng như amidan, VA hoặc viêm phổi, phế quản. Tình trạng viêm này sau đó lây lan đến dây thanh khiến dây thanh vị viêm và mất tiếng.

Bị mất tiếng cũng có thể xuất phát ngay từ dây thanh và chỉ giới hạn ở dây thanh hoặc nó có thể lan ra các cơ quan khác trong hầu họng.

Ở cả hai trường hợp, viêm họng kèm mất tiếng thường do các nguyên nhân sau đây:

• Nhiễm virus cảm cúm;
• Nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A;
• Bị dị ứng;
• Sự thay đổi thời tiết;
• Hút thuốc lá;
• Cơ thể bị nhiễm lạnh;
• Bị chấn thương;
• Hò hét quá mức;
• Uống rượu bia;
• Uống nước đá lạnh;
• Ung thư thanh quản;
• Mắc bệnh tuyến giáp.

Triệu chứng bị viêm họng tắt tiếng

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thục Như, bên cạnh triệu chứng mất tiếng, đau họng, hơi thở có mùi hôi, tùy vào nguyên nhân, người bệnh còn có thể có các biểu hiện khác.

Các dấu hiệu của viêm họng kèm mất tiếng như sau:

1. Triệu chứng viêm họng mất tiếng do nhiễm virus

Nếu do nhiễm virus cảm cúm hoặc Covid-19, người bệnh thường có các dấu hiệu của bệnh cảm cúm như sau:

• Ho, sốt, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi;
• Đau, rát, đỏ họng, có thể kèm ngứa miệng họng;
• Đau đầu, nghẹt mũi;
• Có thể kèm đờm xanh hoặc vàng;
• Nếu nhiễm Covid-19, còn có thể kèm theo các triệu chứng lạ như mất khứu giác hoặc vị giác tạm thời; khi sốt cao có lú lẫn; rụng tóc, tức ngực, khó thở…

2. Triệu chứng viêm họng mất tiếng do nhiễm vi khuẩn

Thường gặp nhất là nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus nhóm A). Đối với nguyên nhân này, ngoài khàn tiếng, mất giọng, đau họng người bệnh còn có thể có những dấu hiệu như:

• Nổi hạch cổ, hạch cổ bị sưng và đau;
• Khó nuốt, cảm giác ngon miệng giảm dẫn đến chán ăn, mệt mỏi;
• Amidan bị sưng to và đỏ;
• Ở cổ họng xuất hiện các đốm đỏ và trắng;
• Sốt phát ban hoặc nổi mề đay;
• Đau đầu;
• Trẻ em có thể bị đau bụng, đau dạ dày và nôn.

3. Triệu chứng viêm họng mất tiếng do viêm phổi, phế quản

Ngoài các triệu chứng chung của viêm họng thông thường, viêm họng mất tiếng do viêm phổi, phế quản còn có thể có thêm các biểu hiện như sau:

• Ho nhiều về đêm, ho kéo dài;
• Đau tức ngực;
• Đờm có thể lẫn máu;
• Thở khó, thở rít, âm thở ồn ào;
• Sốt nhẹ;
• Mệt mỏi, chán ăn…

4. Triệu chứng viêm họng mất tiếng do ung thư thanh quản

Đối với viêm họng gây mất tiếng do ung thư thanh quản ngoài tình trạng mất hoặc khàn tiếng, người bệnh có thể có các biểu hiện sau:

• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn;
• Sụt cân không rõ nguyên nhân;
• Nổi hạch cổ hoặc ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể nơi ung thư di căn;
• Khó thở, hụt hơi
• Nuốt vướng…

Cách chữa viêm họng mất tiếng

Viêm họng mất tiếng phải làm sao? Tùy theo nguyên nhân gây viêm họng mất tiếng sẽ có những phương pháp điều trị tương ứng.

Đối với các nguyên nhân gây viêm họng mất giọng lành tính, việc điều trị thường bao gồm sử dụng thuốc và các phương pháp bổ trợ tại chỗ. Phẫu thuật được xem xét cho các trường hợp viêm nghiêm trọng không thể giải quyết bằng thuốc.

Đối với các nguyên nhân gây viêm họng mất giọng ác tính, việc điều trị cần tuân theo phác đồ điều trị ung thư với loại ung thư cụ thể và dựa trên cá nhân người bệnh. Tức là điều trị theo phác đồ cá thể hóa. (1)

Điều trị viêm họng mất tiếng do viêm nhiễm

1. Thuốc điều trị viêm họng

• Đối với viêm họng có nguồn gốc từ vi khuẩn, thuốc kháng sinh có thể được sử dụng nhưng cần theo kê đơn của bác sĩ;

• Đối với viêm họng nguồn gốc từ virus, thuốc điều trị chủ yếu là kháng viêm, giảm đau;

• Đối với viêm họng kèm dị ứng, sử dụng thuốc kháng histamin có thể hữu ích;

• Ngoài ra, người bệnh có thể sử dụng thuốc xịt họng và viêm ngậm họng không kê đơn để làm giảm các triệu chứng đau rát họng.

2. Chữa mất tiếng do viêm họng tại nhà

• Sử dụng máy xông hơi, làm ẩm không khí giúp giảm bớt các triệu chứng khô rát họng;

• Ngậm kẹo cứng để kích thích tiết nước bọt, tránh cho họng khỏi bị khô;

• Uống các loại trà thảo dược ấm như trà gừng, trà chanh mật ong, trà hoa cúc, trà bạc hà… giúp làm dịu họng, long đờm;

• Ngậm và súc họng bằng nước muối sinh lý để làm giảm tình trạng viêm họng và hôi miệng;

• Ăn cháo/súp nóng đặc biệt là súp nấm gà đã được các nghiên cứu chứng minh là giúp cơ thể phục hồi nhanh khi bị cảm cúm.

• Chườm ấm để giúp làm dịu tình trạng viêm sưng họng.

3. Phẫu thuật

Nếu viêm họng mất tiếng không đáp ứng với điều trị nội khoa thông thường, phẫu thuật sẽ được cân nhắc để giải quyết trong một số trường hợp.

Hiện nay phẫu thuật nội soi là phương pháp được áp dụng khá phổ biến. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM ứng dụng phẫu thuật nội soi hiện đại bằng Coblator, dao Plasma, sử dụng nguồn nhiệt thấp trong điều trị các bệnh lý vòm họng như amidan, VA, dây thanh. Công nghệ này ít xâm lấn, ít gây chảy máu, hạn chế đau và giúp người bệnh mau phục hồi.

4. Điều trị viêm họng mất tiếng ác tính

Đối với ung thư thanh quản, điều trị dựa trên các phương pháp cơ bản bao gồm: hóa trị, xạ trị, phẫu thuật, liệu pháp nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch, hoặc sự kết hợp của hai hay nhiều phương pháp.

Cách phòng viêm họng mất tiếng

Đối với viêm họng mất tiếng lành tính có thể phòng ngừa bằng cách thực hành những điều sau đây.

• Tiêm vắc xin phòng ngừa cảm cúm;
• Giữ ấm tai, mũi, họng;
• Hạn chế uống nước đá lạnh;
• Không hút thuốc lá, uống rượu bia;
• Không hò hét;
• Đeo khẩu trang khi đi ra khỏi nhà và rửa tay bằng xà bông diệt khuẩn thường xuyên;
• Súc miệng họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày;
• Hạn chế ăn đồ cay, nóng…

Đối với viêm họng mất tiếng ác tính, những điều sau đây có thể hữu ích cho việc phòng ngừa bệnh, bao gồm:

• Tiêm vắc xin phòng virus HPV;
• Không quan hệ tình dục qua đường miệng;
• Thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm và thực hiện tầm soát ung thư vòm họng khi được bác sĩ thăm khám khuyến nghị;
• Tránh hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá;
• Tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Để đặt lịch khám, điều trị bệnh tai mũi họng tại Trung tâm Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ:

Viêm họng gây mất tiếng nếu kéo dài quá 3 tuần không khỏi dù đã được điều trị, người bệnh nên tới bệnh viện có chuyên khoa Tai mũi họng để kiểm tra, tìm nguyên nhân và can thiệp kịp thời. Viêm họng mất tiếng thường là tình trạng lành tính nhưng cũng có thể là dấu hiệu bệnh lý ác tính, vì vậy người bệnh không nên chủ quan để bệnh kéo dài, bỏ lỡ mất cơ hội điều trị sớm.