Bồng bồng: Cây thuốc chữa hen suyễn

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Bồng bồng.

Tên khác: Bàng biển, Nam tỳ bà, Cây lá hen, Bông bông,...

Tên khoa học: Calotropis gigantea (L.) Dryand, Họ Thiên lý (Asclepiadaceae).

Đặc điểm tự nhiên

Bồng bồng là loại cây nhỏ có thể cao từ 5 đến 7 mét, và có thể cao hơn khi phát triển tự nhiên. Thân cây khi còn non có vỏ màu vàng nhạt và khi già thì có màu xám trắng. Cành có lông trắng, lá mọc đối với phiến lá dày, mép nguyên, cuống rất ngắn hoặc gần như không có cuống. Lá có hình tim ở gốc, đầu hơi nhọn và mặt trên và dưới đều có màu lục xám. Mặt dưới lá có lông trắng giống như phấn. Lá dài từ 12 đến 20cm và rộng từ 5 đến 11cm, không có lá kèm. Ở gốc lá mặt trên có tuyến và một hàng lông màu vàng nâu.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành, mọc thành xim, có thể là xim đơn hoặc kép. Hoa có kích thước lớn, đều đẹp, đường kính khoảng 5cm và có màu trắng xám hoặc có đốm hồng. Đài hoa có 5 cánh và tràng hợp có hình dạng giống bánh xe. Có 5 nhị liền nhau hình thành ống, tương tự như 5 con rồng. Hoa gần như quanh năm, nhưng chủ yếu xuất hiện từ tháng 12 đến tháng 1. Bao phấn của hoa hàn liền với đầu nhụy. Mỗi ô phấn hợp lại thành một khối phấn có chuôi và gót. Cây có 2 lá noãn rời nhau, bầu nằm ở phía trên và đầu nhị dính liền với các bao phấn. Quả của cây gồm 2 đại, có hình dạng giáo và thuôn dần về phía đầu, và có nhiều hạt dài khoảng 23 mm, trên hạt có chùm lông. Cây cũng có nhựa mủ trên toàn thân.

Hoa cây Bồng bồng

Phân bố, thu hái, chế biến

Phân bố: Bồng bồng có phân bố rộng, thích ánh sáng và có khả năng chịu hạn cao. Thường mọc thành các bụi lớn ở ven đồi, hai bên đường đi, đặc biệt là trên các truông gai và bãi cát ven biển. Ở vùng đồi cát khô cằn như Bình Thuận, Ninh Thuận, cây bồng bồng phát triển tốt và cho nhiều hoa và quả. Tuy nhiên, cây mọc hoặc được trồng ở đồng bằng Bắc Bộ thường có nhiều hoa nhưng ít quả. Bồng bồng có khả năng tái sinh mạnh mẽ từ phần gốc sau khi bị chặt, cũng như từ các đoạn thân và cành vùi xuống đất.

Thu hái: Cây bồng bồng được sử dụng rộng rãi trong nước ta. Thường được trồng để làm hàng rào hoặc thu hái lá để sử dụng trong y học. Lá của cây có thể thu hái gần quanh năm.

Chế biến: Lá bồng bồng cần được vệ sinh bằng cách lau sạch lông, sau đó có thể phơi hay sấy khô để sử dụng.

Lá Bồng bồng thường được thu hái và sử dụng nhiều trong đời sống

Bộ phận sử dụng

Bộ phận thường được sử dụng bao gồm lá bánh tẻ, nhựa, vỏ thân và vỏ rễ.