Biến trở dùng để làm gì?
Nếu bạn làm trong ngành kỹ thuật, chắc chắc bạn không thể không tiếp xúc với biến trở!
Nhưng thực tế, trong đời sống hàng ngày, có rất nhiều những ứng dụng của biến trở mà có thể bạn không để ý hoặc chưa biết đến.
Trong bài viết hôm nay, hãy cùng mình tìm hiểu về những công dụng của biến trở trong công nghiệp cũng như trong đời sống hàng ngày nha.
Đầu tiên, ta cần phải tìm hiểu sơ sơ về biến trở như:
Biến trở là gì?
Nói một cách đơn giản thì biến trở là một loại điện trở có thể thay đổi giá trị được.
Ví dụ như khi ta nói biến trở 5k thì tức là giá trị của nó có thể thay đổi giá trị từ 0 đến 5000Ω
Còn nếu là điện trở 5k thì nó sẽ có giá trị chính xác là 5000Ω.
Có thể tham khảo thêm về điện trở tại địa chỉ:
Điện trở là gì? Phân loại và ứng dụng
Ký hiệu biến trở:
Trong mạch điện, biến trở được biểu diễn bởi cac ký hiệu sau:
Đơn vị của biến trở:
Trong hệ tiêu chuẩn, biến trở có đơn là ohm (Ω), đọc là ôm. Đơn vị này được đặt tên dựa theo nhà vật lý học người Đức Georg Simon Ohm.
Các loại biến trở:
Để phân loại, người ta chia biến trở thành 3 loại chính: biến trở con chạy, biến trở tay quay và biến trở than. Trong đó biến trở than là được sử dụng nhiều và phổ biến nhất. Còn 2 loại biến trở kia thường chỉ được dùng trong phòng thí nghiệm.
Biến trở con chạy:
Cấu tạo của biến trở này bao gồm 1 lõi hình trụ dài được làm bằng sứ, được quấn quanh bởi 1 dây kim loại có điện trở suất lớn (thường được làm bằng nicken hoặc nicrom) và 1 con chạy.
Khi con chạy trượt dọc theo cuộn dây sẽ làm thay đổi số vòng dây của dây dẫn, từ đó làm thay đổi giá trị của biến trở.
Chính vì nó có cấu tạo gồm 1 con chạy trượt dọc trên cuộn dây nên có tên là biến trở con chạy.
Biến trở tay quay:
Xét về cấu tạo, loại biến trở này cũng có các thành phần tương tự như biến trở con chạy. Tuy nhiên thay vì con chạy trượt dọc theo cuộn dây thì ở loại biến trở này, con chạy sẽ xoay xung quanh cuộn dây. Chính vì vậy nên cuộn dây cũng phải được thiết kế hình tròn thay vì là hình trụ.
Và vì nó xoay quanh cuộn dây nên nó được gọi là biến trở tay quay.
Biến trở than - chiết áp:
Đây là loại biến trở mà ta sẽ thường gặp nhất.
Loại biến trở này có phần lõi được làm bằng than. Nên nó được gọi là biến trở than.
Về nguyên lý hoạt động, nó tương tự như loại biến trở tay quay. Nghĩa là cũng bao gồm 1 con chạy xoay quanh 1 trục than được quấn dây dẫn (hay còn được gọi là vết than).
Khi con chạy xoay quanh trục này sẽ làm thay đổi số vòng dây dẫn và từ đó làm thay đổi giá trị của biến trở.
Biến trở dùng để làm gì?
Thực tế trong công nghiệp có rất nhiều những ứng dụng của biến trở. Cũng như trong đời sống hàng ngày, có rất nhiều những ứng dụng của loại thiết bị này.
Một vài những ứng dụng của biến trở như sau:
Biến trở volume:
Bạn có thể bắt gặp biến trở trong các nút vặn volume (âm lượng) của các loại loa, amply.
Khi ta xoay phần núm vặn, âm thanh sẽ tăng/giảm theo.
Đó chính là ứng dụng của biến trở volume.
Ta có thể tham khảo sơ đồ mạch điện điều khiển âm lượng như sau:
Ta có một mạch điện được cấp nguồn từ 0-10V, 1 biến trở và 1 loa.
Khi ta tăng/giảm giá trị của biến trở bằng cách xoay con chạy B dọc theo 2 đầu C và A của biến trở thì sẽ làm tăng/giảm dòng điện đi qua loa. Từ đó sẽ làm tăng/giảm âm lượng của loa.
Biến trở công suất:
Cũng giống như biến trở thông thường. Nhưng thay vì đơn vị là điện trở (ohm) thì đơn vị của loại biến trở này là W.
Ứng dụng của nó là dùng để tăng/giảm công suất của động cơ.
Ví dụ như bạn muốn động cơ tăng/giảm tốc độ thì ta sẽ dùng loại biến trở công suất này.
Biến trở nhiệt:
Mục đích của việc sử dụng này là để tăng/giảm nhiệt độ một cách đơn giản nhất.
Ứng dụng mà bạn có thể thấy dễ nhất chính là phần điều chỉnh nhiệt độ trong các máy nước nóng dùng trong gia đình.
Khi ta điều chỉnh phần xoay của máy, nhiệt độ của nước sẽ tăng/giảm tùy ý.
Biến trở điều chỉnh độ sáng của đèn:
Cũng giống như biến trở volume, người ta sử dụng biến trở để tăng/giảm độ sáng của đèn.
Ví dụ như ta có thể tham khảo mô hình sử dụng biến trở như sau:
Biến trở dùng trong công nghiệp:
Trong công nghiệp, ta có thể thấy ứng dụng của biến trở như:
Sử dụng để nâng/hạ các pít-tông của hệ thống uốn/cán thép.
Hoặc dùng trong các bộ phát dòng analog.
Trên đây là những chia sẻ của mình về thông tin biến trở dùng để làm gì. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo các thông tin khác về biến trở tại địa chỉ:
Biến trở là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Hy vọng bài viết này có thể cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích.
