Giải phẫu học là nghiên cứu về cấu trúc của cơ thể và các hệ thống hoạt động bên trong. Những người nghiên cứu giải phẫu học, hay Anatomy, là những nhà khoa học chuyên sâu về lĩnh vực này. Bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu Anatomy là gì và một số phương thức mô tả giải phẫu?
Anatomy là gì?
Anatomy, hoặc giải phẫu học, là thuật ngữ xuất phát từ tiếng Hy Lạp với từ gốc "anatomē", có nghĩa là "mổ xẻ". Ngày nay, Anatomy là một trong những phân ngành quan trọng của sinh học hiện đại, liên quan chặt chẽ đến việc nghiên cứu hình thái và cấu trúc của cơ thể động vật. Giải phẫu được coi là một phần của khoa học tự nhiên, đi sâu vào việc phân tích cấu trúc tổ chức của sinh vật sống.
Đây là một trong những lĩnh vực khoa học cổ xưa, có nguồn gốc từ thời kỳ tiền sử. Giải phẫu học không chỉ liên quan mật thiết với các lĩnh vực khác như sinh học phát triển, giải phẫu so sánh, phôi học, sinh học tiến hóa và phát sinh chủng loại học, mà qua đó ta cũng có thể quan sát các biến đổi trong cấu trúc từ quá trình hình thành phôi đến quá trình tiến hóa.
Các môn học trong lĩnh vực giải phẫu chia thành hai loại chính: Giải phẫu vĩ mô và giải phẫu vi mô. Giải phẫu vĩ mô, còn được gọi là giải phẫu thô, là quá trình khám phá các phần của cơ thể động vật bằng mắt thường. Nó bao gồm việc xem xét tổng thể của các cơ quan và cấu trúc bên ngoài của chúng. Trong khi đó, giải phẫu vi mô là quá trình nghiên cứu các mô và tế bào ở mức độ nhỏ, thường thông qua việc sử dụng kính hiển vi và các công cụ quang học. Nó liên quan đến việc khám phá cấu trúc và chức năng của các tế bào và mô, được gọi là mô học, cũng như nghiên cứu sâu hơn về các cấu trúc và chức năng tế bào.
Trên đây, chúng tôi đã cung cấp một số thông tin về Anatomy là gì, vậy Anatomy có vai trò gì trong lĩnh vực y học?
Vai trò của Anatomy?
Sau nhiều năm nghiên cứu kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã rút ra kết luận rằng cơ thể của con người chứa đựng những đặc điểm tương tự như các loài động vật có vú khác. Cụ thể, con người có đầu, cổ, thân (bao gồm cả bụng và ngực), tiếp đó là hai chân và hai tay.
Anatomy được ứng dụng chủ yếu để giảng dạy cho sinh viên ở các ngành học liên quan đến sinh học và y học, trị liệu. Tài liệu và công cụ mà sinh viên sẽ sử dụng trong môn học này bao gồm mô hình, xương, sách giáo khoa, thiết đồ, atlas giải phẫu, bài giảng, và hình ảnh.
Sinh viên sẽ tham gia vào các buổi thực hành giải phẫu dưới sự hướng dẫn của giảng viên. Đa số sinh viên y khoa sẽ tham gia vào việc thực hành giải phẫu bằng cách thực hiện các phẫu tích (hoặc quan sát giảng viên thực hiện) để học về cấu trúc cơ thể con người qua các cách thức này.
Các nghiên cứu trong lĩnh vực giải phẫu học vi mô sẽ đòi hỏi sinh viên tham gia thực tập và phải đánh giá chính xác trên các mẫu mô học (cắt mỏng mô) và quan sát dưới kính hiển vi để rút ra các kết luận. Các môn học như y sinh học di truyền, giải phẫu trên cơ thể người, hóa sinh y và sinh lý học thường là bắt buộc cho sinh viên y khoa, và chúng thường được giảng dạy từ năm đầu tiên tại các trường y trên toàn thế giới.
Các phương thức mô tả về Anatomy
Tùy thuộc vào mục đích nghiên cứu, có nhiều phương pháp khác nhau để mô tả giải phẫu. Ba phương pháp chính được sử dụng trong nghiên cứu giải phẫu là giải phẫu hệ thống, giải phẫu vùng và giải phẫu bề mặt.
- Giải phẫu hệ thống (Systemic Anatomy) là phương pháp mô tả trong đó cấu trúc của từng hệ cơ quan, đó là các hệ thống thực hiện một chức năng cụ thể trong cơ thể, được trình bày một cách riêng biệt. Phương pháp này hữu ích để hiểu rõ chức năng của từng hệ cơ quan. Các hệ cơ quan bao gồm: Hệ da, hệ xương, hệ khớp, hệ cơ, hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, hệ tiết niệu, hệ sinh dục và hệ nội tiết. Các giác quan là một phần của hệ thần kinh.
- Giải phẫu vùng (Regional Anatomy) hoặc giải phẫu định khu (Topographical Anatomy) là nghiên cứu và mô tả giải phẫu của tất cả các cấu trúc trong một vùng cụ thể, bao gồm cả mối quan hệ giữa chúng. Cơ thể được chia thành các vùng lớn như: ngực, bụng, đáy chậu và chậu hông, chi dưới, chi trên, lưng, đầu và cổ. Mỗi vùng này lại được chia thành các vùng nhỏ hơn.
- Giải phẫu bề mặt (Surface Anatomy) là phương pháp mô tả hình dáng bề mặt cơ thể, đặc biệt là mối quan hệ giữa bề mặt cơ thể và các cấu trúc sâu bên trong như xương và cơ. Mục đích chính là giúp người học hiểu rõ hơn về các cấu trúc nằm dưới da. Ví dụ, trong trường hợp người bị thương do dao đâm, giải phẫu bề mặt giúp bác sĩ hiểu rõ hơn về cấu trúc bên dưới vết thương có thể bị tổn thương.
Bài viết trên đã gửi đến quý vị độc giả thông tin về Anatomy là gì? Anatomy là giải phẫu, đây là một lĩnh vực đòi hỏi người làm phải có năng lực chuyên môn và sự vững vàng trong thần kinh. Hy vọng rằng qua bài viết này, quý vị đã có cái nhìn sâu sắc hơn về Anatomy và nghề giải phẫu học.
