Có lẽ trong chúng ta, không ai là không biết anh đại đội trưởng xe tăng Bùi Quang Thận, người đã cắm lá cờ trận mạc trên nóc Dinh Độc Lập buổi trưa 30 tháng 4 năm 1975. Sự kiện lịch sử ấy cùng với mốc son chói lọi ngày 30-4-1975 đã đi sâu vào tâm thức mỗi người Việt qua nhiều thế hệ với niềm tự hào, tự tôn dân tộc một cách đầy kiêu hãnh. Nhưng xung quanh việc cắm cờ này, còn có nhiều điều mà không phải ai cũng có thể biết hết.
Đặc biệt lá cờ lịch sử do đồng chí Bùi Quang Thận cắm lên lại không phải là lá cờ được tổ chức chuẩn bị theo kế hoạch trước đó. Chính Bùi Quang Thận cũng không thể ngờ được mình lại là người vinh dự được cắm lá cờ thiêng liêng ấy lên Dinh Độc Lập bằng... hai bàn tay không. Trong thời khắc hào hùng trưa ngày 30/04/1975, người được lịch sử “lựa chọn" để cắm cờ trên nóc Dinh Độc Lập lại là Bùi Quang Thận, Đại đội trưởng Đại đội XT 4 thuộc Lữ đoàn 203 cùng lá cờ giải phóng nhỏ bé đã bạc phếch và sờn rách bởi sương gió trong thời gian kháng chiến và bom đạn...
Câu chuyện bắt đầu từ lúc 8 giờ sáng ngày 30 tháng 4. Khi đó, trận đánh đã diễn ra căng thẳng và khốc liệt. Lữ đoàn trưởng Nguyễn Tất Tài lệnh cho đại đội 4 ở phía sau vượt lên, chiếm đầu cầu, rồi chớp thời cơ, chọc thẳng vào mạng sườn địch. Bị cú đánh bất ngờ, địch thoáng chững lại. Đội hình chúng có phần nhốn nháo. Xe tăng ta tiến đến đầu cầu Thị Nghè thì bất ngờ mấy chiếc tăng địch chẳng biết ở đâu lù lù hiện ra. Hình như chúng muốn chặn ta ở ngay trên cầu. Đại đội trưởng Lê Tiến Hùng, chỉ huy chiếc xe tăng thứ hai bị thương, bắt buộc phải dừng lại.
Tình thế khá nguy cấp. Bùi Quang Thận tức tốc cho xe 843 vượt lên, bắn cháy liền một lúc cả hai xe M.41 và M.113 của địch. Trong xe anh chỉ còn duy nhất 2 viên đạn. Sau này, anh mới biết hai viên đạn thối. Thực tình, lúc đó, chiếc xe đã hết đạn, mà chặng đường còn rất xa, phải vượt qua bao tuyến phòng thủ kiên cố dày đặc của địch mới đến được Dinh Độc Lập. Vừa qua khỏi cầu Thị Nghè, anh lại đụng phải 3 chiếc xe tăng địch xông ra đánh chặn. May sao, Vũ Đăng Toàn, chính trị viên đại đội 4, ngồi trên chiếc tăng 390 đã chỉ huy bắn cháy luôn cả 3 chiếc tăng ấy. Đạn trong xe địch nổ toang toác. Không gian sặc sụa và tanh khét mùi thép cháy. Bọn địch ngồi lố nhố trên mấy chiếc xe bọc thép gần đấy, thấy thế hoảng hốt nhảy khỏi xe, bỏ chạy tán loạn. Thế là tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch hoàn toàn tan vỡ.
Được sự giúp đỡ chỉ dẫn của nhân dân và biệt động thành, lữ đoàn tăng 203 đã chia làm 2 mũi, hướng theo đường Hồng Thập Tự tốc thẳng vào Dinh Độc Lập. Lúc 10 giờ 15 phút, chiếc xe tăng 843 của Bùi Quang Thận dẫn đầu đã vượt qua các ổ đề kháng, vượt qua khu Nhà Xanh, vượt qua cả những họng súng đang ngơ ngác của địch, lừng lững tiến thẳng vào cửa Dinh Độc Lập. Khi thấy toà nhà trắng loá hiện ra trước cửa xe, Bùi Quang Thận cho lắp một viên đạn nã thẳng vào Dinh để thị uy. Đạn thối, không nổ. Anh cho nạp viên cuối cùng. Cũng lại không nổ. Hú vía cho cái Dinh Thống Nhất bây giờ đã thoát được hai viên đạn của anh.
Một chiếc tăng của ta đã húc thẳng vào cánh cổng Dinh Độc Lập. Bùi Quang Thận cho xe lùi ra, húc tiếp vào cánh cổng bên trái của Dinh. Đó là đòn tấn công cuối cùng của chiếc tăng không còn vũ khí. Cũng thật may cho Bùi Quang Thận và đồng đội anh, một người vô danh nào đó trong Dinh đã kịp cắt cầu dao hàng rào điện tử, nếu không, chỉ chạm vào cổng sắt là chiếc tăng của anh và đồng đội anh sẽ bị nổ tung. Phải đến cú húc thứ ba cánh cổng sắt mới chịu đổ sập. Bùi Quang Thận cho xe tốc thẳng vào sân dinh.
Cũng nhờ vậy mà họ đã vượt qua những trận kịch chiến từ cầu Rạch Chiếc, cầu Sài Gòn đến cầu Thị Nghè với thương vong ít nhất để rồi trở thành những người đầu tiên tiếp cận mục tiêu chủ yếu của cả cuộc chiến tranh- Dinh Độc Lập.Đến đích rồi - tất nhiên là phải cắm cờ. Đại đội trưởng Bùi Quang Thận quyết định như vậy! Phía trước kia có tay súng nào đang phục sẵn cũng không cần biết. Không có cờ chuẩn bị sẵn thì tháo ngay lá cờ nhỏ bé trên tháp pháo vậy.
Bùi Quang Thận giật phắt lá cờ trận mạc cắm trên xe tăng - Đó chỉ là lá cờ hiệu của một chiếc xe tăng. Lá cờ đó đã cùng chiếc xe tăng của anh trải qua bao trận đánh, rong ruổi hàng nghìn cây số dọc chiều dài đất nước nên đã bạc màu, lỗ chỗ vết đạn, nhuốm đỏ bụi đường và dính đầy dầu mỡ lính tăng. Bùi Quang Thận quay lại bảo lái xe Lữ Văn Hoá, pháo thủ Thái Bá Minh:- Các cậu ở lại, mình vào Dinh nhé. Nếu không thấy mình quay ra, cũng không thấy lá cờ này nhô lên, thì tức là mình đã chết ở trong Dinh rồi!
Thực tình, chúng ta đã chuẩn bị rất kỹ cho việc cắm cờ trên nóc Dinh Độc Lập này. Đơn vị được chọn làm công việc cuối cùng của cuộc kháng chiến cứu nước ấy là một Đơn vị Anh hùng. Nhưng rồi chiếc xe tăng chở lá cờ lớn được chuẩn bị rất kỹ ấy lại đi lạc, rồi lại phải đánh nhau rất dữ dội ở mãi ngoài Dinh. Và rồi lịch sử đã thay người cắm cờ ấy bằng anh lính nông dân Thái Bình Bùi Quang Thận. Mọi việc anh Thận làm đều rất giản dị. Sau này, khi nhớ lại khoảnh khắc lịch sử, Bùi Quang Thận bảo, vì muốn lưu lại mãi mốc thời gian trọng đại ấy, nên khi kéo lá cờ trận mạc lên được nửa chừng, anh đã hạ xuống và cẩn thận ghi tên mình và thời gian kéo cờ vào một góc: “Bùi Quang Thận - 11.30 ngày 30/04/1975”. Khi hạ lá cờ “ba sọc” từ nóc Dinh xuống, Bùi Quang Thận đã định vứt đi. Nhưng thấy lá cờ to gấp đôi chiếc chiếu, được may bằng 2 lớp sa-tanh dày dặn, sờ vào cứ mát rượi cả tay, bất chợt nhớ lại những trận sốt rét run người trong những tháng mùa mưa trên núi rừng A Lưới, anh nghĩ hay là giữ lá cờ lại để làm chăn. Nếu không ở bộ đội nữa thì đem về nhà chống rét cũng tốt.
Chính nhờ quyết định này mà về sau, khi cần xác định ai là người cắm cờ ở Dinh Độc lập, lá cờ “ba sọc” mà Bùi Quang Thận còn giữ với vết rách hoàn toàn khớp với cái diềm cờ còn sót lại trên sợi dây kéo cờ là bằng chứng thuyết phục để tên tuổi anh được ghi vào lịch sử.
Anh Bùi Quang Thận khi nghỉ hưu là Đại tá, Chủ nhiệm Tăng thiết giáp Quân đoàn 2.
38 năm sau, ngày 30/10/2013 - Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam đã ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT cho Bùi Quang Thận - người cắm cờ trên nóc dinh Độc Lập lúc anh đã qua đời trước đó 2 năm. Còn lá cờ trận mạc của chiếc xe tăng 843 cùng với chiếc chăn “hụt” cũng đã nằm yên trong tủ kính bảo tàng. Và đồng chí Bùi Quang Thận đã ở cõi "thương nhớ" nhưng câu chuyện về anh và những lá cờ dường như không bao giờ cũ! Dân tộc ta vẫn mãi luôn tự hào về một thế hệ cha anh như anh đã viết nên những trang sử hào hùng cho dân tộc ??
