BÀI 2: CÂY TRỒNG VÀ CÁC YẾU TỐ CHÍNH TRONG TRỒNG TRỌT
I. Phân loại cây trồng
- Khái niệm: Cây trồng là cây được thuần hoá, chọn lọc để trồng trọt, đưa vào sản xuất nông nghiệp.
- Sản phẩm thu hoạch theo mùa và dùng để làm lương thực, thực phẩm
1. Phân loại theo nguồn gốc
- Nhóm cây ôn đới: là những loại cây có nguồn gốc từ những vùng có khí hậu ôn đới, thời tiết đông lạnh, hè mát
- Nhóm cây nhiệt đới: là những loại cây trồng có nguồn gốc từ những vùng có khí hậu nhiệt đới, điều kiện khí hậu lạnh hay băng giá
- Nhóm cây á nhiệt đới: là những loại cây về cơ bản có thể sinh trưởng, phát triển trong các điều kiện khí hậu giống cây trồng nhiệt đới; để cây ra hoa, kết quả cần có điều kiện nhiệt độ lạnh nhất định, trồng ở nơi đông lạnh, hè nóng ẩm
2. Phân loại theo đặc tính sinh vật học
Chia thành nhiều nhóm khác nhau như cây hằng năm và cây lâu năm, cây thân thảo và cây thân gỗ, cây một lá mầm và cây hai lá mầm,…
3. Phân loại theo mục đích sử dụng
Chia thành nhiều loại như cây lương thực, cây ăn quả, cây rau, cây dược liệu, cây lấy gỗ, cây hoa,…
II. Một số yếu tố chính trong trồng trọt
1. Giống cây trồng
+ Giống cây trồng là một trong những yếu tố quan trọng nhất
+ Giống quy định năng suất, phẩm chất của nông sản, khả năng chống chịu sâu, bệnh và các yếu tố bất lợi của ngoại cảnh
+ Cùng điều kiện trồng trọt, chăm sóc như nhau nhưng giống cây trồng khác nhau thì khả năng sinh trưởng, phát triển, cho năng suất và chất lượng sản phẩm sẽ khác nhau
2. Ánh sáng
+ Ánh sáng là yếu tố không thể thiếu đối với tất cả các loại cây trồng
+ Các loại cây trồng khác nhau sẽ có nhu cầu ánh sáng khác nhau
3. Nhiệt độ
+ Nhiệt độ ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển của cây trồng, năng suất và chất lượng của nông sản
+ Mỗi cây trồng thích hợp với nhiệt độ khác nhau, ở những giai đoạn khác nhau
4. Nước và độ ẩm
+ Nước trực tiếp tham gia vào quá trình quang hợp, là môi trường hòa tan muối khoáng và chất dinh dưỡng trong đất để cung cấp cho cây
+ Điều hoà nhiệt độ cho cây thông qua việc thoát hơi nước
5. Đất trồng
+ Đất trồng có vai trò dự trữ và cung cấp chất dinh dưỡng, nước và không khí cho cây; giúp cây đứng vững
+ Mỗi loại cây trồng phù hợp một hoặc một vài loại đất nhất định
6. Dinh dưỡng
+ Cây trồng cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng:
+ Thiếu dinh dưỡng khiến cây bị còi cọc, chậm lớn, giảm năng suất, tạo ra nông sản kém chất lượng
+ Thừa dinh dưỡng gây rối loạn sinh trưởng, phát triển của cây trồng, gây ngộ độc cho cây
+ Mỗi loại cây trồng có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau
7. Kĩ thuật canh tác
+ Kĩ thuật canh tác là một chuỗi các tác động của con người trong quy trình trồng trọt
+ Mục đích: tạo điều kiện sinh thái thuận lợi giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt; ngăn ngừa sự phát sinh, lây lan mầm bệnh dịch hại
+ Mỗi loại cây trồng có nhu cầu khác nhau về điều kiện sinh thái
